Νούμερο 17… Δολοφονούμαι γιατί είμαι γυναίκα

Εν έτει 2021, η χώρα μας κατακλύζεται από ένα πρωτοφανές κύμα γυναικοκτονιών. Λίγες ημέρες προ της μετάβασης στο νέο έτος μετράμε δέκα επτά (17) γυναικοκτονίες. Αριθμός σκοτεινός και οδυνηρός.

Εν αρχή, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι πολλές ανθρωποκτονίες είναι στην πραγματικότητα γυναικοκτονίες. Εντούτοις, στη χώρα μας, ο όρος της γυναικοκτονίας μόλις φέτος έγινε ευρέως γνωστός, παρά το γεγονός ότι υφίσταται εδώ και 45 χρόνια. Βέβαια, είναι και τούτο μια πρώτη κατάκτηση. Χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των φαινομένων της ανησυχητικής κλιμάκωσης της βίαιης αφαίρεσης ζωής γυναικών λόγω του φύλου τους αποτελεί η μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου. Μάλιστα, Ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο και η Γαλλία έχουν θεσπίσει ως επιβαρυντική περίπτωση αυστηρότερες ποινές, σε περιπτώσεις γυναικοκτονιών. Ωστόσο, η νομική αναγνώριση της αφαίρεσης της ζωής μίας γυναίκας επειδή είναι γυναίκα, στη χώρα μας δεν συνιστά ένα νέο είδος αδικήματος. Ωστόσο, το αίτημα από φορείς, οργανώσεις και πολίτες είναι να αντιμετωπίζεται ως αυτοτελές αδίκημα, καθότι αναγορεύεται σε επιτακτική ανάγκη πρόληψης και καταπολέμησης της έμφυλης βίας στην έσχατη μορφή της.

Σε ευθεία γραμμή με την κοινωνική τούτη πραγματικότητα και την αναγκαιότητα αναγνώρισης ενός υπαρκτού φαινομένου που κατατρώγει τα σπλάχνα της κοινωνίας, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Βασίλης Πλιώτας  έθεσε το φαινόμενο σε μια εξαιρετικά εμπεριστατωμένη νομική προσέγγιση του ζητήματος της ενδοοικογενειακής βίας, δίνοντας κατευθύνσεις στους Εισαγγελείς Εφετών της χώρας μας, αλλά παράλληλα  θέτοντας για πρώτη φορά στην δημόσια- νομική συζήτηση- το θέμα της τυποποίησης της γυναικοκτονίας ως αυτοτελές αδίκημα, αναφέροντας αυτολεξεί ότι: «Με αφορμή  αυτές  τις  καταστάσεις  και στη χώρα μας, ευρέως, οι  περιπτώσεις αφαίρεσης της ζωής γυναίκας, ιδίως από σεξιστικά κίνητρα, «λόγους τιμής», σκοπούς εμπορίας ανθρώπων και οικονομική εκμετάλλευση, αποδίδονται με  τον όρο «γυναικοκτονία» και γίνεται λόγος  για ανάγκη  διακριτής  τυποποιημένης  ποινικής  πρόβλεψης ή και για αναγωγή αυτής ως διακεκριμένης παραλλαγής της ανθρωποκτονίας  του άρθρου  299 ΠΚ. Διεθνώς, σε αρκετές  χώρες, καθώς το φαινόμενο δεν είναι  μόνο  ελληνικό  αλλά  έχει προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις, υιοθετήθηκε και νομοθετικά η θεώρηση αυτή».

Επιπρόσθετα, σπουδαίο εργαλείο προς την κατεύθυνση της πρόληψης, προστασίας και καταπολέμησης των ραγδαίως αυξανόμενων φαινομένων έμφυλης βίας συνιστά η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, ευρέως γνωστή κι ως “Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης”, η οποία κυρώθηκε κι από τη χώρα μας, με το ν. 4531/2018.  Είναι το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο του είδους του και τα κράτη που την επικυρώνουν, μεταξύ τούτων και η χώρα μας, πρέπει να ακολουθούν ενδελεχή, δεσμευτικά κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των αυτουργών.

Ως εκ τούτου, η αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία και στη χώρα μας, μπορεί να οδηγήσει σε πραγματική μεταστροφή της νοοτροπίας της κοινωνίας. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι με τούτον τον όρο δεν επιχειρείται μια αντίστιξη ανάμεσα στις γυναίκες και στους άνδρες θύματα. Όταν το θύμα μιας ανθρωποκτονίας έχει υποστεί χρόνια κακοποίηση από τον δράστη, όταν χάνει τη ζωή του επειδή είναι γυναίκα, επειδή ο δράστης την αντιμετώπισε ως κατώτερη, ως υποτελή του, η πράξη αυτή θα πρέπει να τιμωρείται βαρύτερα. Η τυποποίηση της γυναικοκτονίας ως αυτοτελές αδίκημα και η συνακόλουθη ενσωμάτωση στο δικαιικό μας σύστημα είναι αναπόφευκτη και επιβεβλημένη.

Η κοινωνία πράγματι, διέρχεται ένα κυκεώνα από αυτή την βαρύτατη εγκληματικότητα. Είναι αναμφισβήτητο ότι η επαύξηση των ποινών δεν λύνει το πρόβλημα, αν δεν αντιμετωπίσουμε το ζήτημα με την άμεση  κατάρτιση σχεδίου αντεγκληματικής πολιτικής. Τα υπαρκτά κοινωνικά προβλήματα δεν λύνονται δια μαγείας, με την τροποποίηση των ποινικών διατάξεων, και τούτο πρέπει να γίνει κατανοητό.

Ας μην παραβλέπουμε ότι η αναγνώριση, πρόληψη και καταπολέμηση των φαινομένων της έμφυλης βίας ξεκινά από τα σπίτια μας και σε αυτά καταλήγει εν τέλει.

Γαλλιού Ι. Μαρία, Δικηγόρος