Γένους θηλυκού, αριθμού πληθυντικού…

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι η 8η Μαρτίου. Ήδη μετράμε δύο εφιαλτικά έτη της υγειονομικής πανδημίας, δύο έτη θυσιών και μεγάλων απωλειών.

Έχοντας διανύσει πλέον δύο έτη πανδημίας, διαπιστώνεται με τρόπο οδυνηρό ότι ο κοινωνικός και ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας είναι ιδιαίτερα σκληρός για τις γυναίκες. Τα δύο έτη της πανδημίας του κορωνοϊού επιδείνωσαν τις συνθήκες ζωής των γυναικών, με αύξηση της έμφυλης βίας, δυσχέρεια στην επιστροφή στην εργασία, αλλά και σημαντικό πλήγμα στην ψυχική τους υγεία.

Οι οδυνηρές αυτές εξελίξεις και τα αποθαρρυντικά συμπεράσματα οδηγούν στον κίνδυνο να αναστραφεί η πρόοδος όσον αφορά την ισότητα των φύλων που κατακτήθηκε με σκληρούς αγώνες δεκαετιών. Ο κίνδυνος λοιπόν είναι ακριβώς στο σημείο τούτο, υπάρχει όμως ελπίδα αντίστροφης αναστροφής της υπάρχουσας κατάστασης.

Κατ’ αρχήν, η πανδημία δεν φανέρωσε μόνο σημαντικές αδυναμίες στην κοινωνία μας, αλλά μας ξύπνησε για να επαναπροσδιορίσουμε τις επιδιώξεις μας και κυρίως να βλέπουμε τον κόσμο διαφορετικά. Γι’ αυτό, σήμερα που τιμούμε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, είναι μια καλή ευκαιρία να αναστοχασθούμε – γυναίκες και άνδρες – ξεκινώντας από την σοβαρή αμφισβήτηση των παρωχημένων προτύπων και την υιοθέτηση υγιών προτύπων. Βέβαια, αν θέλουμε να κοιτάμε προς το μέλλον, η βιώσιμη και ισότιμη ανάκαμψη για όλους θα γίνει δυνατή εάν είναι μια γυναικεία ανάκαμψη που θέτει την πρόοδο για τα κορίτσια και τις γυναίκες στο επίκεντρό της. Το έργο μας λοιπόν, είναι πολυδιάστατο, στο σπίτι, στην εργασία και στον τομέα της ηγεσίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι καταιγιστικές κρίσεις των τελευταίων ετών έχουν υπογραμμίσει το πόσο ο ηγετικός ρόλος των γυναικών είναι κρισιμότερος από ποτέ. Η πανδημία έχει τονίσει έντονα την ανισορροπία μεταξύ γυναικών και ανδρών, ότι οι ρίζες της πατριαρχίας είναι βαθιές και χαράσσονται ανεξίτηλα. Ας είμαστε ειλικρινείς ζούμε ακόμα σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν οι άντρες με μια κουλτούρα ανδρικής κυριαρχίας.

Είναι επιτακτικό να υπενθυμίσουμε γιατί μας το θυμίζει η ζώσα πραγματικότητα ότι η υγειονομική πανδημία γιγάντωσε την παράλληλα κινούμενη πανδημία της έμφυλης βίας. Δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο ή ατομικό περιστατικό, αλλά είναι βαθιά κοινωνικό. Καλλιεργείται σε ένα πατριαρχικό περιβάλλον που μας κοινωνικοποιεί στις διακρίσεις με βάση το φύλο, μας μαθαίνει πως το γυναικείο φύλο είναι υποδεέστερο του αρσενικού, επιτρέποντας συστηματικές διακρίσεις, αρνητικές ή φοβικές κρίσεις, φυσικούς περιορισμούς ή/και εκδηλώσεις μίσους εναντίον του. Κρίνεται ως παγκόσμιο κοινωνικό φαινόμενο που διαπερνά το σύνολο της κοινωνίας, κάθε κύτταρο της.

Όμως, η αλλαγή νοοτροπίας κι η απόκλιση από τα παραδοσιακά πρότυπα είναι μια μακράν συλλογική και ατομική διεργασία, ικανή να ελευθερώσει ένα δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας είτε εντός της οικογένειας είτε στον εργασιακό χώρο είτε εντός της κοινότητας. Η πανδημία μάς υπενθύμισε επίσης, τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες στην κοινωνία, ως γιατροί, νοσοκόμες, ως εργαζόμενες στη δημόσια υγεία και την κοινωνική περίθαλψη. Την ίδια στιγμή όμως, οι γυναίκες είναι οι πρώτες που δεν επιστρέφουν στις εργασίες τους ή είναι ασχολούμενες περισσότερο σε μη αμειβόμενες εργασίες, δίχως να απολαμβάνουν την ανάλογη ηθική και υλική τους ανταμοιβή.

Οι κρίσεις, παρά τις οδυνηρές διαπιστώσεις γεννούν και ευκαιρίες, εν προκειμένω τη δυνατότητα να χτίσουμε καλύτερα στο πλαίσιο της ανοικοδόμησης, θέτοντας τη γυναίκα στο επίκεντρο, στη θέση που της αρμόζει προκειμένου να καταστεί η ανθρωπότητα ισχυρότερη και κοινωνικά δικαιότερη.

Γαλλιού Ι. Μαρία, Δικηγόρος