Του Νίκου Ντόλα (Φιλόλογος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Υποψήφιος Βουλευτής ΝΔ Λάρισας)
«Δεν έχει σημασία τι λέει κανείς αλλά πώς το λέει». Η φράση αυτή αποδίδεται στον Αμερικανό φιλόσοφο Μάρσαλ Μακλούαν και αφορά το νέο περιβάλλον των ΜΜΕ, ένα περιβάλλον που έχει σαρωθεί από τα socialmedia.
Η ουδετερότητα της ενημέρωσης αποτελεί οριστικά παρελθόν. Τα ΜΜΕ δεν είναι πια το ουδέτερο και αντικειμενικό πεδίο που ξέραμε. Αυτή μπορούσε να διαφυλαχθεί μόνο από τα παραδοσιακά έντυπα ή και τα ψηφιακά media. Μέχρι προ 10 ετών περίπου μπορούσε να διασφαλιστεί η αφήγηση των γεγονότων με υπευθυνότητα, δεοντολογία και ιεραρχήσεις. Αυτό το περιβάλλον δεν υπάρχει πια. Τα social media δίνουν το ρυθμό διάχυσης και ποιότητας του μηνύματος. Οι κανόνες έχουν αλλάξει απολύτως. Μόνος κανόνας η έλλειψη κανόνα. Η κοινωνική δικτύωση παράγει ειδήσεις απροϋπόθετα, χωρίς υπευθυνότητα και διάθεση ερμηνείας. Έχει μάλιστα ως ισχυρό άλλοθι την απόλυτη «ελευθερία».
Οι ειδήσεις στα social καταντούν εμπορεύματα προς πώληση και αγορά. Εμπορεύματα που «ενημερώνουν» χωρίς δημοσιογραφικές αρχές. Εμείς καταπίνουμε την «νέα ενημέρωση» διασκεδάζοντας. Μας αρκεί απλώς η αποδεκτικότητα χωρίς όρους ποιότητας.
Δεν μιλάμε δηλαδή πια για ενημέρωση αλλά για ένα χαοτικό παιχνίδι πληροφορίας. Η είδηση έχει αντικατασταθεί από μεγάλες ποσότητες πληροφόρησης. Είμαστε αποξενωμένοι από τα πραγματικά γεγονότα, γινόμαστε βορά των κριτηρίων επικοινωνιακής επιβίωσης.
Υποτίθεται ότι η κοινωνική δικτύωση έχει το βασικό πλεονέκτημα της επικοινωνιακής διαφάνειας. Καθένας έχει την «εξουσία» πλέον να παράγει μηνύματα και να κοινοποιεί την «αλήθεια» του. Αποτέλεσμα; Ο αριθμός των απόψεων να γιγαντώνεται. Μάλιστα η γιγάντωση αυτή ενθαρρύνεται ως πλουραλιστική, άρα και ως δημοκρατικότερη. Και εκεί βρίσκεται η παγίδα.
Χάνουμε την ειδησεογραφική αλήθεια στο βωμό του επικοινωνιακού αποτελέσματος. Ψάχνουμε ως πομποί τη δικαίωση στην αποδοτική δημοσίευση, αυτή με τα πολλά likes. Και ο σκοπός αυτός υπερκαλύπτει κάθε αίσθηση υπευθυνότητας.
Αποτέλεσμα; Ο δημόσιος λόγος μας υποτάσσεται στην αρχή της αποδεκτικότητας. Η νέα αυτή πραγματικότητα μετασχηματίζει και το δημοσιογραφικό περιβάλλον. Οι πολλοί πομποί των socialδημιουργούν -εκ των πραγμάτων- ενημερωτική αποσταθεροποίηση.
Είμαστε πια αντιμέτωποι με μικρές αφηγήσεις ανθρώπων που δημοσιολογούν χωρίς αξιώσεις ενημέρωσης. Εισήλθαμε σε ένα περιβάλλον που συνδυάζει τα πάντα με τα πάντα. Η πολιτική και η δημοσιογραφία πληρώνουν σκληρά το τίμημα αυτού του επανακαθορισμού.
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
