Η επόμενη μέρα της διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις, στο επίκεντρο εκδήλωσης του ΣΘΕΒ

Ο Σύνδεσμος Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ) στα πλαίσια της παρουσίασης του βιβλίου του κ. Χρήστου Γεωργίου, Γενικού Διευθυντή του Ερευνητικού Ινστιτούτου «ΙΝΣΒΕ» του ΣΒΕ με τίτλο: «Προετοιμάζοντας τη διαδοχή», διοργάνωσε ανοικτή συζήτηση για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, εχθές Τρίτη 27 Ιουνίου στην κατάμεστη αίθουσα κεντρικού ξενοδοχείου της Λάρισας.

Στόχος ήταν η ανταλλαγή απόψεων για τη σπουδαιότητα της σωστής διαδοχής και τις μακροχρόνιες διαδικασίες στις οποίες οι ίδιοι οι επιχειρηματίες πρέπει να εμπλακούν για να είναι, τελικά, πετυχημένη η διαδοχή αυτή.

Την εκδήλωση συντόνισε η κα Έλενα Καματέρη, Γενική Διευθύντρια του ΣΘΕΒ η οποία ανέφερε πως: «Σήμερα βρισκόμαστε στην παρουσίαση ενός βιβλίου ενός πρακτικού οδηγού και ένα πολύτιμο ανάγνωσμα για ένα ζήτημα που, κατά τη γνώμη μου, είναι από τα πιο σημαντικά που κάθε γενιά επιχειρηματιών καλείται να διαχειριστεί…Η οικογενειακή επιχείρηση δεν δημιουργήθηκε μόνο με σκοπό το κέρδος. Είναι σαν τη σκυταλοδρομία, σου δίνουν τη σκυτάλη και εσύ πρέπει να τη δώσεις στον επόμενο. Ο χρονικός μας ορίζοντας δεν είναι το επόμενο τρίμηνο αλλά η επόμενη γενιά».

Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του ΣΘΕΒ κ. Γιώργος Ρουπακιάς, τόνισε μεταξύ άλλων: «Στη Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας κατέχοντας αξιοσημείωτο ποσοστό στο σύνολο των ενεργών επιχειρήσεων σήμερα. Με την έννοια αυτή, είναι ασφαλές να πούμε ότι η συνεισφορά τους τόσο στις οικονομικές επιδόσεις της χώρας όσο και στην κοινωνική ευημερία, είναι σημαντική. Δυστυχώς, όμως, μόνο το 30% περνά στη δεύτερη γενιά, το 15% στην τρίτη. Αυτό από μόνο του μας δείχνει πόσο δύσκολη είναι η διαδικασία της διαδοχής αλλά και πόσο αυξάνει ο βαθμός δυσκολίας από γενιά σε γενιά».

Η επιτυχημένη διαδοχή σε μια οικογενειακή επιχείρηση προϋποθέτει την ύπαρξη κανόνων. Κι αυτό για να επιλύονται οι αναπόφευκτες συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Αυτά τόνισε κατά την ομιλία του ο Δρ. Χρήστος Ε. Γεωργίου, Γενικός Διευθυντής του «Ινστιτούτου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος» και συγγραφέας του πρακτικού οδηγού: «Προετοιμάζοντας τη διαδοχή». Παράλληλα, υποστήριξε ότι η διαδοχή μπορεί να υλοποιηθεί μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένης επιστημονικής μεθοδολογίας, γι’ αυτό και δεν αποτελεί ένα απλό γεγονός, αλλά μια μακροχρόνια διαδικασία σχεδιασμού και εφαρμογής, που προετοιμάζει την οικογένεια και την επιχείρηση. Τέλος, προέτρεψε τα μέλη των οικογενειών να

ξεκινήσουν τη διαδικασία της διαδοχής χωρίς δισταγμούς, αφού σε μια οικογενειακή επιχείρηση το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει διαχρονικά είναι ο σχεδιασμός της διαδοχής.

Ο κ. Ελευθέριος Σαΐτης, Πρόεδρος των εταιριών «Kronos», «Intercomm Foods», «Agrophoenix» ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Το θέμα της διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις είναι ένα θέμα πολύπλοκο, ευαίσθητο, και χρίζει μεγάλης ανάλυσης κάτω από προϋποθέσεις. Γενικότερα αλλά ιδιαίτερα στη χώρα μας θα πρέπει τη διαδοχή να τη δούμε ευρύτερα ενώ οι ιδρυτές δεν πρέπει να αναβάλουν το θέμα της διαδοχής. Σίγουρα ο συναισθηματισμός επηρεάζει κατά πολύ όταν η διαδοχή μεταφέρεται στα παιδιά, ο διάδοχος όμως θα πρέπει να είναι ο πιο ικανός για να μπορέσει η εταιρία να συνεχίσει να λειτουργεί που με τόσο κόπο και θυσίες έχει δημιουργηθεί. Ο συναισθηματισμός θα πρέπει να μετριασθεί αν θέλουμε η επιχείρηση να υπάρχει, να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, προσαρμοσμένη κάθε φορά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται. Η διαδοχή δεν είναι εύκολη υπόθεση αλλά όταν υπάρχει κουλτούρα η μετάβαση θα είναι πιο ομαλή είτε αναλαμβάνουν παιδιά είτε άλλα συγγενικά πρόσωπα. Άλλωστε είναι ευθύνη των απερχόμενων και όχι των επερχόμενων η ομαλή μετάβαση. Αυτό που προέχει είναι να αποφευχθεί η διάλυση μιας εταιρίας».

Στη συνέχεια ο κ. Σταύρος Κουμεντάκης, Managing Partner δικηγορικής εταιρίας «ΚΟΥΜΕΝΤΑΚΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ» στην παρουσίασή του πραγματεύτηκε τη σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην πραγματική οικονομία και άγγιξε τις βάσεις και προϋποθέσεις για την ομαλή διαδοχή. Ιδιαίτερη, όμως, έμφαση δόθηκε στο νομικό υπόβαθρο: στις αναγκαίες, δηλαδή, καταστατικές ρυθμίσεις και στους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης – βεβαίως όμως και στην αξία και σημασία αμφοτέρων για την επιβίωση και ανάπτυξη του συνόλου των οικογενειακών επιχειρήσεων.

Τέλος, ο πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Καθηγητής Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων κ. Γιάννης Χατζηδημητρίου τόνισε ιδιαίτερα πως οι γονείς – επιχειρηματίες χρειάζεται από πολύ νωρίς, και με έξυπνο και διπλωματικό τρόπο, να παρακινήσουν τα παιδιά τους να ενδιαφερθούν και, αν είναι δυνατόν, να τα καταφέρουν να αγαπήσουν την ενασχόλησή τους με τα διοικητικά της οικογενειακής επιχείρησης. Αν οι γονείς βεβαιωθούν ότι τα παιδιά πράγματι ενδιαφέρονται και τους αρέσει να ασχοληθούν με την επιχείρηση, τότε χρειάζεται να τα εκπαιδεύσουν κατάλληλα εμπειρικά μέσα στην επιχείρηση, αλλά και επιστημονικά στη διοίκηση επιχειρήσεων, έτσι ώστε οι «διάδοχοι» να αποδειχθούν άξιοι συνεχιστές των γονιών τους στη διοίκηση της επιχείρησης. Στην περίπτωση, ωστόσο, που κανένα από τα παιδιά δεν θα ενδιαφερθεί να ασχοληθεί με την επιχείρηση, θα είναι τραγικό λάθος των γονιών να τους αναγκάσουν να ασχοληθούν, καθώς αυτό θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις για την οικογενειακή επιχείρηση. Σε αυτή την περίπτωση, η καλύτερη επιλογή είναι η πρόσληψη άξιων και έμπειρων διοικητικών στελεχών από την αγορά τα οποία σταδιακά θα αναλάβουν τη διοίκηση της επιχείρησης ή η πώληση της επιχείρησης.

Ακολούθησε συζήτηση και τοποθετήσεις με τους παριστάμενους ενώ στους συμμετέχοντες διανεμήθηκε το βιβλίο του Δρ. Χ. Γεωργίου, προσφορά του κ. Ελ. Σαΐτη.