Το παράδοξο των Δημοτικών Εκλογών στη Λάρισα: Η κατάρα των υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ, 40 χρόνια πολιτικής κυριαρχίας, μόλις ένας δήμαρχος!

Γράφει ο Βασίλης Ραούλης

1982 – 1986 Από τον Απ.  Βλιτσάκη στον Αθ. Παναγιωτακόπουλο

Οι Δημοτικές εκλογές είχανε πάντοτε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ειδικότερα στη Λάρισα τα όσα κατά καιρούς συνέβησαν, ιδιαίτερα στο χώρο του ΠΑΣΟΚ και των υποψηφίων που στήριξε αποτελούν μια πολύ περίεργη και διδακτική ιστορία. Πολλοί οι πρωταγωνιστές, θετικά και αρνητικά που οδήγησαν σε ένα ιδιαίτερο αποτέλεσμα:

Από το 1982 μέχρι και σήμερα, σε διάρκεια δηλαδή 41 χρόνων να υπάρχει μόνο μια θητεία 4 χρόνων με εκλεγμένο δήμαρχο από το ΠΑΣΟΚ και μάλιστα στα χρόνια της πολιτικής του παντοδυναμίας. (Μιλάμε για την περίοδο 1994 – 1998, με δήμαρχο τον Χριστόδουλο Καφφέ).

Από το 1982 και μετά η ιστορία είναι γεμάτη από κόντρες εσωκομματικού χαρακτήρα, από δεύτερες υποψηφιότητες, από λάθη και υπονομεύσεις, από μικροκομματικές στάσεις και συμπεριφορές.

Θα αποφύγω «ανατριχιαστικές λεπτομέρειες» και παρασκήνια για λόγους ηθικής τάξης, είτε γιατί κάποιοι από τους πρωταγωνιστές δεν είναι στη ζωή, είτε γιατί έχουν αποσυρθεί από τα κοινά είτε γιατί απλά… δεν γράφονται.

Στις δημοτικές εκλογές της 17ης Οκτωβρίου 1982 επιβεβαιώθηκε ο θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές του 1981. Τόσο στην Αθήνα, όσο στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη, επικράτησαν υποψήφιοι που υποστήριξε. Ιδίως στην πρωτεύουσα και στο λιμάνι της εκλέχτηκαν στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Έτσι, αν και η επιρροή της Αριστεράς παρέμεινε ισχυρή, αποφεύχθηκε το παραδοσιακό φαινόμενο να αποτελούν οι δημοτικές εκλογές μία μεγάλη δοκιμασία για την κυβέρνηση, έστω και αν διέθετε πανίσχυρη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Στην Αθήνα αναβαπτίστηκε δήμαρχος ο Δημήτρης Μπέης, υπερισχύοντας του Τζαννή Τζαννετάκη, βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας και κατοπινού πρωθυπουργού στην κυβέρνηση του 1989. Στον Πειραιά τον Αριστείδη Σκυλίτση νίκησε αυτήν τη φορά ο Γιάννης Παπασπύρου. Στη Θεσσαλονίκη ο Θεοχάρης Μαναβής έφτασε το 55,10% από το 34,10% του πρώτου γύρου και υποσκέλισε το Σωτήρη Κούβελα της Νέας Δημοκρατίας που έμεινε στο 44,48%. Την προηγούμενη Κυριακή είχε συγκεντρώσει 40,86%.

Στη Λάρισα ο Απόστολος Βλιτσάκης που κατέβηκε με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ είχε να αντιμετωπίσει  τον από το 1980 Δήμαρχο της πόλης Αριστείδη Λαμπρούλη.

Ο Λαμπρούλης είχε διαδεχθεί τον εκλεγμένο δήμαρχο της πόλης, στις εκλογές του 1978 Αλέξανδρο Χονδρονάσιο, το 1980, όταν αυτός παραιτήθηκε για λόγους υγείας.

Ο ίδιος ήταν Δημοτικός Σύμβουλος της παράταξης του Αλ. Χονδρονάσιου.

Το ζήτημα της διαδοχής του απασχόλησε την τοπική κοινωνία και παρόλο που ο ίδιος είχε προτείνει ως διάδοχό του τον τότε πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Σπυρίδωνα Κολοκοτρώνη, οι δημοτικοί σύμβουλοι εξέλεξαν με μυστική ψηφοφορία τον Αριστείδη Λαμπρούλη.

Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι ο Αλέξανδρος Χονδρονάσιος, μία από τις πιο μεγάλες πολιτικές μορφές της Λάρισας, στέλεχος της ΕΔΑ, είχε εκλεγεί Δήμαρχος της πόλης και στις εκλογές της 5^ης Ιουλίου του 1964, συνελήφθη και παύθηκε από την Χούντα, η οποία διόρισε στη θέση του δήμαρχο τον Δημήτριο Χατζηγιάννη και πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου τον Θάνο Μεσσήνη, τον όποιο είχε αντίπαλο στις εκλογές του 1978… Μέσα στα τρία χρόνια της θητείας του σαν Δήμαρχος (1964-1967) ο Αλ. Χονδρονάσιος ασφαλτόστρωσε το μεγαλύτερο μέρος των χωματόδρομων στην πόλη, δημιούργησε τις πρώτες παιδικές χαρές αλλά και τον ζωολογικό κήπο στο Αλκαζάρ, έφτιαξε υπονόμους και αναχώματα στις όχθες του Πηνειού.

 Από τη Νέα Δημοκρατίας στις εκλογές του 1982 κατέβηκε σαν υποψήφιος Δήμαρχος ο Αν. Γέμπτος.

Στη δεύτερη Κυριακή και παρά το καλό ποσοστό της πρώτης (είχε έρθει πρώτος) , ο Απ. Βλιτσάκης έχασε από τον Αρ. Λαμπρούλη, καθώς οι ψηφοφόροι της ΝΔ μετακινήθηκαν μαζικά προς την πλευρά του.

Ένα αποτέλεσμα «μυστήριο» για τα πολιτικά δεδομένα της εποχής (δεξιός το 1982 να ψηφίζει κομμουνιστή!).

Να θυμίσουμε τα αποτελέσματα:

Α’ Κυριακή

Β’ Κυριακή

Ο υπόγειος πόλεμος της υποψηφιότητας Βλιτσάκη, πραγματικά πρωτοφανής για τα δεδομένα εκείνης της εποχής , με τους παλιότερους να θυμούνται τα χαρτάκια που είχανε γεμίσει το πρωί της β’ Κυριακής όλα τα κεντρικά  σημεία της πόλης!

Οι Δημοτικές και Κοινοτικές εκλογές του 1986 ήταν οι τέταρτες αυτοδιοικητικές εκλογές από την μεταπολίτευση και πραγματοποιήθηκαν στις 12 Οκτωβρίου 1986, ενώ ο δεύτερος γύρος όπου δεν συγκεντρώθηκε το απαιτούμενο ποσοστό εκλογής από κανέναν εκ των υποψηφίων, στις 19 Οκτωβρίου 1986.

Ο αριθμός των δήμων στους οποίους διεξήχθησαν οι εκλογές ανήλθε στους 303, των κοινοτήτων στις 6.000 (από αυτές, οι 21 με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων), ενώ το σύνολο των εκλεγμένων δημάρχων, κοινοταρχών, δημοτικών, κοινοτικών και συνοικιακών συμβούλων ανήλθε στους 58.000.

Το πολιτικό κλίμα της εποχής μυστήριο : Το ΠΑΣΟΚ στην Κυβέρνηση για δεύτερη τετραετία, ο Καραμανλής εκτός Προεδρίας της Δημοκρατίας και σε εξέλιξη το σταθεροποιητικό πρόγραμμα Σημίτη με τη διάσπαση της ΠΑΣΚΕ αλλά και τη διαγραφή πολλών στελεχών του κόμματος, όπως ο Γεράσιμος Αρσένης.

Στη βάση αυτής της πολιτικής πραγματικότητας υπήρξε η άρνηση του ΚΚΕ να στηρίξει υποψηφίους του ΠΑΣΟΚ στο β’ γύρο αλλά και το φαινόμενο κοινών υποψηφίων ΚΚΕ και ΚΚΕ εσ. , σε αρκετούς δήμους της Ελλάδας.

Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε άλλη μια νίκη, κερδίζοντας 143 δήμους και τις περισσότερες πρωτεύουσες Νομών. Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε 87 δήμους, αλλά για πρώτη φορά μετά το 1981 μπόρεσε να αμφισβητήσει την πολιτική κυριαρχία του Ανδρέα Παπανδρέου, καθώς κατάφερε για πρώτη φορά από την μεταπολίτευση να κατακτήσει τους τρεις μεγαλύτερους δήμους της Ελλάδας, Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και Πειραιά (με νικητές τα προβεβλημένα στελέχη της Μιλτιάδη Έβερτ, Σωτήρη Κούβελα και Ανδρέα Ανδριανόπουλο αντίστοιχα).

Στη Λάρισα των 45.565 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων υπήρξαν 5 υποψηφιότητες: ο Αθ. Παναγιωτακόπουλος από το ΠΑΣΟΚ,  ο Γιάννης Σωτηρίου από τη ΝΔ, ο εν ενεργεία δήμαρχος της πόλης Αρ. Λαμπρούλης από το ΚΚΕ, ο Κ. Τσαντίλης από το ΚΚΕ εσ. και ο υποψήφιος της ΕΠΕΝ, Χρ. Τσούμας.

Η υποψηφιότητα Παναγιωτακόπουλου υπονομεύτηκε από τις κόντρες με ένα κομμάτι της τότε Νομαρχιακής Επιτροπής ( τα όργανα του ΠΑΣΟΚ ήταν ακόμη ισχυρά) αλλά και την επιλογή του να αποκλείσει από το ψηφοδέλτιο τα μέλη της δημοτικής ομάδας Βλιτσάκη. Η κόντρα πήρε διαστάσεις τέτοιες, που οδήγησε το ψηφοδέλτιο εκτός του β’ γύρου, συγκεντρώνοντας ποσοστό την πρώτη Κυριακή 25,64% , πολύ μικρό για τα εκλογικά δεδομένα του ΠΑΣΟΚ εκείνης της εποχής. Είναι σαφές πως ένα μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων του οδηγήθηκαν στην επιλογή του Αρ. Λαμπρούλη που συγκέντρωσε το υπερβολικά μεγάλο 31,27% την πρώτη Κυριακή, πίσω από τον υποψήφιο της ΝΔ.

Α’ Κυριακή

Τα αντιδεξιά αντανακλαστικά των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ οδήγησαν στην άνετη επικράτηση στο β’ γύρο του Αρ. Λαμπρούλη, ο οποίος ξεκίνησε τη δεύτερη του θητεία σαν δήμαρχος Λάρισας με ποσοστό 55,53%.

Β’ Κυριακή

Για το ΠΑΣΟΚ η ήττα, ήταν μεγάλη και ταυτόχρονα χτύπησε το καμπανάκι για τα φαινόμενα εσωκομματικής ασθένειας, που θα κορυφωθούν το επόμενο διάστημα.

Ταυτόχρονα όμως έγινε σαφές πως η «κατάληψη» του δημαρχιακού μεγάρου, δεν μπορούσε να γίνει με γιουρούσια ούτε με κινήσεις που δεν θα είχανε την ευρύτερη δυνατή στήριξη των δυνάμεων του στην πόλη!

***Στο επόμενο: Οι εκλογές του 1990 και η είσοδος από την … πίσω πόρτα στο Δήμο.