Τζατζάκης: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο

Το 2022 ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δημοσίευσε μελέτη στην οποία περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις 135 χωρών. Οι χώρες αυτές καλύπτουν το 93% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 94% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Στη συγκεκριμένη μελέτη, πραγματοποιήθηκαν συγκρίσεις στοιχείων τα οποία έχουν συλλεχθεί τα έτη 2013, 2016, 2020.

Από τα στοιχεία της ανωτέρω μελέτης μπορούμε να εξετάσουμε τη σχέση των εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το ΑΕΠ μίας χώρας, η οποία αποτελεί δείκτη διεθνών συγκρίσεων για τον βαθμό αποκέντρωσης ενός κράτους. Όσο μεγαλύτερα είναι τα έσοδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε σχέση με το ΑΕΠ, τόσο το κράτος θεωρείται πιο αποκεντρωμένο.  Όσον αφορά τη χώρα μας, ο δείκτης εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως προς το ΑΕΠ είναι σταθερά μικρότερος από τον μέσο αντίστοιχο όρο του συνόλου των χωρών που συμπεριλαμβάνονται στην έρευνα. Με βάση τον δείκτη αυτόν, λοιπόν,   η χώρα μας κατατάσσεται μεταξύ των πιο συγκεντρωτικών κρατών-μελών του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπρόσθετα, μπορούμε να εξετάσουμε τα έσοδα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και τί ποσοστό αυτών προέρχεται από επιχορηγήσεις από το κεντρικό κράτος. Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως όσο μεγαλύτερο ποσοστό των εσόδων των ΟΤΑ καταλαμβάνουν οι επιχορηγήσεις, τόσο μεγαλύτερη η εξάρτηση των Δήμων από την εκάστοτε κυβέρνηση. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση σε σχέση με τις αντίστοιχες των υπολοίπων χωρών αποδεικνύεται πιο ευάλωτη και πιο εξαρτημένη από την κεντρική εξουσία.

Μία άλλη παράμετρος που μπορούμε να εξετάσουμε είναι το ύψος των δαπανών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το οποίο συνδέεται και με το εύρος των αρμοδιοτήτων. Η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει πολύ περιορισμένες αρμοδιότητες, σε σχέση με ότι επικρατεί στους ΟΤΑ των λοιπών ευρωπαϊκών κρατών και άλλων ανεπτυγμένων χωρών.

Τέλος, χαρακτηριστικό της αποδυναμωμένης Ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το παρακάτω στοιχείο. Στην Ελλάδα απασχολούνται στους ΟΤΑ  λίγο περισσότεροι από 1 στους 10 δημόσιους υπαλλήλους, όταν παγκοσμίως περισσότεροι από 3 στους 10 δημόσιους υπαλλήλους απασχολούνται στους Δήμους και τις Περιφέρειες. Αξιοσημείωτο είναι το αντίστοιχο ποσοστό στις Σκανδιναβικές χώρες όπου περισσότεροι από 7 στους 10 δημόσιους υπαλλήλους απασχολούνται στους ΟΤΑ.

Δύο συμπεράσματα και ένας στόχος μπορούν αβίαστα να εξαχθούν από τη μελέτη που αναλύσαμε στο παρόν άρθρο. Πρώτον, η χώρα μας ήταν και παραμένει ένα από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη στην Ευρώπη. Δεύτερον, οι πιο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου έχουν αποκεντρωμένη μορφή. Από αυτά τα συμπεράσματα, όμως, προκύπτει και ένας στόχος. Η ενίσχυση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας αποτελεί επιτακτική ανάγκη! Το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό θα το αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο…

ΤΖΑΤΖΑΚΗΣ ΦΩΤΗΣ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ

ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΤΑΞΗ ¨Η ΛΑΡΙΣΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΞΙΖΕΙ¨

ΥΠ. ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΑΜΑΚΟΣ