«Οι φυσικές καταστροφές ως πρόκληση της διαχείρισης κρίσεων υγείας» σε στρογγυλή τράπεζα στο πλαίσιο του InnoHealth Forum 2023

Στο πλαίσιο του InnoHealth Forum 2023 που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της διαχείρισης κρίσεων που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές και τις προκλήσεις που προκύπτουν από αυτές για την ηλεκτρονική υγεία, αλλά και στη σημαντική συμβολή των ψηφιακών μέσων και του ΑΙ στην πρόληψη και διαχείριση των φυσικών κινδύνων και αναδείχθηκε η ανάγκη στοχευμένων διεπιστημονικών παρεμβάσεων και οριζόντιων συνεργασιών, σε θέματα έγκαιρης διάγνωσης, διαχείρισης και μετριασμού των επιπτώσεων.

Στην στρογγυλή τράπεζα με τίτλο «Οι Φυσικές Καταστροφές ως Πρόκληση της Διαχείρισης Κρίσεων Υγείας» ο κ. Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ως συντονιστής της συζήτησης, ανέφερε ότι η συγκεκριμένη στρογγυλή Τράπεζα είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Η καταστροφή που έπληξε τη Θεσσαλία ήρθε να προστεθεί σε μια μακρά λίστα φυσικών καταστροφών, που κατά καιρούς έχουν πλήξει τη χώρα μας, αλλά και πολλές χώρες στο εξωτερικό. Το θέμα των φυσικών καταστροφών και της διαχείρισης των κρίσεων υγείας που έπονται είναι πλέον ψηλά στην ατζέντα των διεθνών οργανισμών υγείας και όχι μόνο. Εκτός του χώρου της Υγείας, Κυβερνήσεις, Οικονομικοί και Παραγωγικοί φορείς, έχουν στρέψει την προσοχή τους στο φαινόμενο αυτό και τις συνέπειές του, δηλαδή την απώλεια ανθρώπινων ζωών, την απώλεια του ζωικού κεφαλαίου, την αλλαγή της χωροταξίας και των οικοσυστημάτων, και τέλος το οικονομικό κόστος της αποκατάστασης και επαναφοράς στην κανονικότητα. Είναι γνωστό ότι κάθε χώρα έχει το δικό της βαθμό ετοιμότητας και τα επιχειρησιακά της σχέδια αντίδρασης. Η βάση όλων αυτών είναι οι διεθνείς πρακτικές και κατευθυντήριες οδηγίες από τις οποίες απορρέουν όλα τα συστήματα. Οι ομιλητές παρουσίασαν διαφορετικές όψεις της διαχείρισης κρίσεων υγείας που προκαλούνται από τις φυσικές καταστροφές, σε συνδυασμό με την Ψηφιακή Υγεία και τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει.

Τον λόγο στη συνέχεια, πήρε ο κ. Εμμανουήλ Πικουλής, Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Χειρουργικής, Διευθυντής Γ’ Παν/κής

Χειρουργικής Κλινικής, ΠΓΝ «Αττικόν», ο οποίος αναφέρθηκε στο φαινόμενο των πολυκρίσεων που βλέπουμε να εξελίσσονται καθημερινά γύρω μας, στην ανάγκη διαχείρισής τους με βάση τις αρχές της προσαρμοστικότητας και της ευελιξίας, αλλά και στην σημασία της εμπλοκής των τοπικών κοινοτήτων ως βάση των παρεμβάσεων πρόληψης και μετριασμού της περιβαλλοντικής τρωτότητας.

Παράλληλα υπερτόνισε την σημασία της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης στη διαχείριση κρίσεων καθώς, όπως χαρακτηριστικά είπε: «…είναι η μόνη που μπορεί να νικήσει τον πανικό σε μια κατάσταση ανάγκης» μέσα από στοχευμένες δράσεις, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμόζονται στα επιμέρους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πληθυσμών που πλήττονται. Αναφέρθηκε επίσης εκτενώς στις διακλαδικές ασκήσεις ετοιμότητας και διαχείρισης κρίσεων που το Πανεπιστήμιο Αθηνών διοργανώνει κάθε χρόνο σε διάφορες περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας με μεγάλη επιτυχία.

Συνεχίζοντας, ο κ. Κωνσταντίνος Τσιάμης, Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής Μετακινούμενων Πληθυσμών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφέρθηκε στο πόσο σημαντικό είναι για μια χώρα, που καλείται να διαχειριστεί κάποιου είδους κρίση, να βρίσκεται εντός της Ευρώπης. Επιπλέον, τόνισε την αξία της ψυχολογικής υποστήριξης μετά από καταστροφές. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε εκτενώς στις ευπαθείς ομάδες και τη διεύρυνση του όρου.

Έπειτα, ο κ. Βασίλειος Διαμαντόπουλος, Ιατρός Δημόσιας Υγείας – Κοινωνικής Ιατρικής, Διευθυντής ΕΣΥ, μίλησε για τον ρόλο της Δημόσιας Διοίκησης σε θέματα κρίσεων στην προάσπιση της δημόσιας υγείας, κυρίως στα επίπεδα προγραμματισμού και δικτύωσης, τονίζοντας πως «δεν έχει σημασία μόνο το επιχειρησιακό κομμάτι σε μια κρίση αλλά και το πώς θα τη διαχειριστούμε μακροπρόθεσμα».

Επόμενος ομιλητής ήταν ο κ. Βασίλειος Παπατσίρος, Πρόεδρος του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο οποίος εστίασε στο εξαιρετικά επίκαιρο θέμα που αφορά τη διαχείριση νεκρών ζώων σε φυσικές καταστροφές, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που υπάρχουν, τα δεοντολογικά και νομικά ζητήματα που προκύπτουν δίνοντας πρόσφατα παραδείγματα από τη Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Η κ. Μαρία Σαρίδη, Επίκουρη Καθηγήτρια, του Τμήματος Νοσηλευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επεσήμανε πως για πολλά χρόνια στην Ελλάδα δεν υπήρχε κουλτούρα πολιτικής προστασίας, κάτι που έχει αλλάξει πλέον, και αναφέρθηκε στα διάφορα επιχειρησιακά σχέδια διαχείρισης κρίσεων που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια κρατώντας τον δημόσιο μηχανισμό σε ετοιμότητα.

Συνεχίζοντας, το λόγο πήρε ο κ. Γρηγόρης Βλαχάκης, Διοικητής & Πρόεδρος του Δ.Σ. του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, αφιερώνοντας τον χρόνο του στις μεγάλες κρίσεις που το Γ.Ν Λάρισας κλήθηκε να διαχειριστεί τα τελευταία χρόνια όπως η πανδημία, ο σεισμός στο Δαμάσι και το δυστύχημα των Τεμπών. Επεσήμανε πως για την επιτυχή διαχείριση κρίσεων

απαιτείται, «η εκ των προτέρων δικτύωση των φορέων που εμπλέκονται, ώστε να μιλούν κοινή γλώσσα, γεγονός που συμβάλλει στην λήψη άμεσων αποφάσεων για τον καλύτερο συντονισμό τους».

Τη συζήτηση έκλεισε ο κ. Χαράλαμπος Βασιλείου, Σύμβουλος Στρατηγικής Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Καινοτομίας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET S.A.), προσθέτοντας τη σημασία και την αξιοποίηση των καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών σε όλο τον κύκλο δράσεων στην πρόληψη και την ετοιμότητα Φυσικών Καταστροφών, ήτοι στην πρόβλεψη, τον σχεδιασμό και την προετοιμασία αντιμετώπισης κρίσεων καθώς και στην βιωσιμότητα τέτοιων λύσεων, εστιάζοντας σε τεχνολογίες που είναι και στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Κόμβου Ψηφιακής Καινοτομίας GR digiGOV – innoHUB – έργο το οποίο συντονίζει η ΕΔΥΤΕ – όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Μηχανική Μάθηση, το Υπολογιστικό Νέφος, Υπολογιστές Υψηλών Επιδόσεων, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, κ.α., με αναφορά σε σημαντικές εφαρμογές στο πεδίο της ανταλλαγής δεδομένων και σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Τέλος, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην σπουδαιότητα της καταγραφής και αξιοποίησης των δεδομένων τέτοιων φαινομένων καθώς και τον σημαντικό ρόλο που παίζει η εκπαίδευση ως μέσο βελτίωσης και εξειδίκευσης του ανθρώπινου δυναμικού.