Αυτό είναι το ησυχαστήριο που επιλέγουν οι Λαρισαίοι για να εξομολογηθούν – Ο εξομολόγος π. Τιμόθεος μιλά στο onlarissa.gr (φωτό)

Εκ πρώτης όψεως θεωρείται απλώς ένας χώρος ανάπαυσης για τους νεκρούς, ο οποίος τυχαίνει να βρίσκεται μια ανάσα από την «καρδιά» της πόλης. Η σημασία του, ωστόσο, κρίνεται ιδιαίτερα ευεργετική για δεκάδες ανθρώπων, που το επιλέγουν εβδομαδιαίως, ως ησυχαστήριο για ολοκληρωτική κατάθεση ψυχής.

Στο Παλαιό Κοιμητήριο Λάρισας αναζητά κανείς τη σχέση του με το Θεό. Εκεί οι πιστοί απευθυνόμενοι στον εφημέριο και πνευματικό του Ιερού Ναού Παμμέγιστων Ταξιαρχών κ. Τιμόθεου Κοντογιάννη ανοίγουν τα «χαρτιά» τους και, μέσω της εξομολόγησης, επιδιώκουν μετάνοια.

Πώς λειτουργεί, όμως, το εν λόγω μυστήριο; Πόσο ελεύθερη καθίσταται η έκφραση συναισθημάτων κι επιθυμιών κατά τη διάρκεια αυτού; Ποιες ηλικίες αφορά; Και τέλος χρησιμοποιούνται αστερίσκοι; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει το onlarissa.gr στον πατέρα Τιμόθεο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Νικόλα Σελητσιανιώτη

Πώς γίνεται η εξομολόγηση;

Η ψυχή του ανθρώπου επιζητά το ξαλάφρωμα, τον τρόπο δηλαδή για να αποβάλει το φορτίο που κουβαλά. Σημασία έχει να καθίσω με τον εαυτό μου, να ψάξω ποιος πραγματικά είμαι, να αφήσω αυτό που έκτισα στην πορεία της ζωής μου για να βλέπουν οι υπόλοιποι και να αποδεχθώ τα λάθη μου.

Πριν πάω για εξομολόγηση οφείλω να «πιάσω» σε μία ακρίτσα, να κάνω μια αναμόχλευση των πεπραγμένων μου, να γίνω -αν θέλεις- εισαγγελέας του εαυτού μου ώστε να πάψω να με υπερασπίζομαι συνέχεια. Χωρίς να απελπίζομαι, χωρίς να απογοητεύομαι, να λέω πως: «έκανα ένα λάθος». Αφού το αναγνωρίσω σημαίνει πως μπορώ να βρω τον τρόπο για να μην το επαναλάβω. Έχω εντοπίσει στην ουσία τη μισή λύση για το επόμενο βήμα. Γράφω, λοιπόν, σε ένα χαρτάκι επιγραμματικά τις αδυναμίες και τις ροπές μου, και κατόπιν με απλότητα -έχοντάς τες ως βοήθημα για να μην παραλείψω καμία- επισκέπτομαι τον ιερέα και τις καταθέσω. Από εκεί και πέρα αναλαμβάνει ο Θεός, ο οποίος τα συγχωρεί όλα. Ο πνευματικός θα ρωτήσει από την πλευρά του ορισμένα πράματα για να ξεκαθαρίσει κάποια τρωτότητα και θα δώσει προτάσεις πορείας. Σε κάθε περίπτωση δεν επιβάλει, διότι καταστρατηγείται η ελευθερία που ο Κύριος έδωσε. Το σημαντικότερο είναι πως μέσα από το επιτραχήλιο και την ευχή που διαβάζεται, έρχεται η απόλυτη άφεση.

Η εξομολόγηση είναι ένα «ντουζ» της ψυχής. Φεύγεις ανάλαφρος. Αυτή είναι εξάλλου η βοήθεια που προσφέρει ο Θεός, όταν είπε «εγώ ήρθα να σηκώσω το δικό σου το φορτίο».

Επίσης, πολλοί έχουν τον ενδοιασμό πως ο ιερέας θυμάται τα πάντα. Ο ιερέας δε θυμάται τίποτα. Συναντά πολύ κόσμο που καθίσταται φύσει αδύνατο να συμβεί κάτι τέτοιο. Αλλά παράλληλα προστατεύεται από τον Παντοδύναμο, έτσι ώστε να μη «γονατίζει» από το βάρος των καταθέσεων και βλέποντας τον εξομολογούμενο να ενθυμάται τα όσα είχε συζητήσει μαζί του.

Πού γίνονται οι εξομολογήσεις;

Στο γραφείο του Ιερού Ναού για να υπάρχει ησυχία και αυτοσυγκέντρωση.

Λέγονται όλα κατά την εξομολόγηση;

Είναι συμφέρον μου να τα πω όλα. Αν κρατήσω κάτι, δε θα έχω κέρδος. Δεν χρειάζεται ντροπή, όλοι μας εξάλλου είμαστε άνθρωποι. Ξέρετε, στον πυρήνα των λαθών βρίσκεται ο εγωισμός. Πρέπει ο καθένας να πει ταπεινά «αυτός είμαι». Όταν το αποδεχτεί, θα βρει τη γιατρειά του. Δυστυχώς, όμως, επηρεαζόμαστε από τις δυνατότητες των άλλων, εκείνα που γυαλίζουν, και προσπαθούμε να κατακτήσουμε πράματα τα οποία δεν ανήκουν στη φύση μας. Αποτέλεσμα αυτού να αισθανόμαστε αποτυχημένοι κι άχρηστοι, ενώ αντιθέτως είμαστε αρχοντόπουλα. Ο καθένας φυσικά στο χώρο που τον έχει τοποθετήσει ο Θεός.

Στην εποχή μας οι περισσότεροι άνθρωποι απευθύνονται στους ψυχολόγους. Εύλογα κάποιος απορεί: γιατί να ξεκινήσω εξομολόγηση;

Δεν είναι κακό. Μάλιστα, η ίδια Αγία Γραφή λέει πως ο Θεός έδωσε την επιστήμη για να βοηθήσει τον άνθρωπο. Θα έλεγα πως η διαφορά έγκειται μόνο στο επιτραχήλιο. Για παράδειγμα όταν έχω ένα ελαττωματικό αυτοκίνητο, καλύτερα θα μου το επισκευάσει η αντιπροσωπεία παρά ένας άλλος τυχόντας. Έτσι, στην προκειμένη περίπτωση θα πάω στον ψυχολόγο και θα με βοηθήσει, αλλά από αυτόν δε θα μπορέσω να πάρω το απόλυτο, που μου προσφέρει ο κατασκευαστής Θεός. Επιλέγοντας την εξομολόγηση, δεν επιλέγω πνευματικό αλλά τον Κύριο. Η όλη προσπάθεια του εξομολογούμενου επισφραγίζεται με την ευχή δια στόματος ιερέα, με την οποία ζητείται άφεση των αμαρτιών από τον Δημιουργό. Το επιτραχήλιο συμβολίζει τη θυσία του Χριστού επί του σταυρού και καθαρίζει τα πάντα. Όπως είπε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος «Ίδε ό αμνός του Θεού ό αϊρων την άμαρτίαν του κόσμου» (Να ο αμνός του Θεού που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου). Στην εξομολόγηση έχουμε την τέλεια λύτρωση. Το ιδανικό είναι, αφού πήγα στον ψυχολόγο, να επισκεφτώ και τον πνευματικό.

Η ψυχή μας έχει ανάγκη από πνευματική «τροφή»: την Αγία Γραφή, την επαφή και τη σύναψη φιλίας με το Θεό, τον εκκλησιασμό αλλά όχι με την έννοια της θρησκοληψίας. Αν όλα αυτά τα μετέλθω, δε θα χρειάζομαι τόσο τον ψυχολόγο. Θα αρχίσω να βρίσκω λύσεις.

Πόσα χρόνια εξομολογείτε;

Εδώ στη Λάρισα από το 2003.

Μέσα σε αυτά τα χρόνια, πώς βλέπετε την πορεία της εξομολόγησης στη ζωή των Λαρισαίων; Υπάρχει κόσμος που το συνηθίζει σήμερα;

Υπάρχουν πάρα πολύ που εξομολογούνται, συνειδητά μάλιστα. Το επιδιώκουν και το λαχταρούν. Έχουν δει πως όλα αυτά που προσφέρει ο σημερινός κόσμος, δεν αναπαύουν τον άνθρωπο. Εκείνος που αναπαύει την ψυχή του είναι ο Χριστός. Έτσι, παρατηρείται μια στροφή των ανθρώπων προς την εκκλησία.

Σε ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει την εξομολόγηση;

Από μικρό παιδί. Από την ώρα που αρχίζει να καταλαβαίνει κάποιος. Αυτό, βέβαια, δεν υποδηλώνει πλύση εγκεφάλου ή μύηση σε δρόμους που αποκλείουν την ελεύθερη επιλογή. Όπως οι γονείς μαθαίνουν στο παιδί τους βασικές συνήθειες χωρίς να το αφήνουν να κινείται ανεξάρτητο, έτσι πρέπει να φροντίζουν και για την ψυχή του.

Έστω πως κάποιος δεν πιστεύει στο Θεό, μπορεί μέσω της εξομολόγησης να τον αναζητήσει;

Δεν υπάρχει άπιστος. Δεν μπορείς να πεις πως δεν πιστεύω στο Θεό και να τον ονομάζεις. Πρόκειται για μια εγωιστική διάθεση. Σημαίνει πως δε θες να αποδεχθείς ότι δεν αποτελείς την κορυφή. Ένας που δε πιστεύει, θα πάει στο εξομολογητήριο από περιέργεια. Ωστόσο, η προσωπική μας σωστή πορεία ζωής δύναται να τον ωθήσει προς το συγκεκριμένο χώρο. Αν γίνει μάρτυρας μιας οξύτητας, την οποία εσύ αντιμετωπίσεις επιτυχώς, θα εντυπωσιαστεί και θα αναζητήσει τον τρόπο σου.

Κάτι άλλο που παρατηρείται στη νεολαία, είναι μια αποστροφή από την Εκκλησία. Κυρίως αναφέρομαι στα άτομα διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού. Αν τύχει κάποιο από αυτά να σας επισκεφθεί, επειδή πιστεύει πως πρέπει να δώσει μια ευκαιρία στο Θεό, θα φανείτε υποστηρικτικός;

Δε θα απορρίψουμε ποτέ κανένα. Εξάλλου, όταν έρχεται κάποιος, δεν του ζητάς ταυτότητα. Είναι ένα παιδί του Θεού. Στην πορεία της συζήτησης θα του πεις πως αυτό που ακολουθείς δεν σε συμφέρει, δεν το έχει θέσει ο Θεός. Μιλάμε για κάτι επίκτητο, για κάτι που προσπαθείς να ακολουθήσεις νομίζοντας πως έτσι θα ικανοποιήσεις τις ποικίλες επιθυμίες σου, οι οποίες θα σε οδηγήσουν σε αδιέξοδο και ψυχικό μαρασμό. Ποτέ δε θα αποστραφούμε από αυτά τα άτομα, αντιθέτως θα προσπαθήσουμε να τα βοηθήσουμε.