Ο εργασιακός Γολγοθάς ενός Λαρισαίου με ειδικές ανάγκες: Η αναζήτηση εργασίας, οι προκλήσεις και οι χαμένες ευκαιρίες

Τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στον εργασιακό αλλά και τον κοινωνικό τομέα ως άτομο με ειδικές ανάγκης μοιράστηκε με το onlarissa.gr ο κ. Βασίλης Καραμπίλιας, ένας Λαρισαίος 35 ετών με ποσοστό αναπηρίας 75%. Ο κ. Καραμπίλιας εργάζεται ως δάσκαλος ειδικής αγωγής εδώ και επτά χρόνια και μας περιέγραψε μερικά μόνο από τα εμπόδια που συναντά στην καθημερινή του προσπάθεια να αντεπεξέλθει στις συνθήκες εργασίας του και την πορεία του για μια αυτόνομη, λειτουργική και αξιοπρεπή ζωή.

Ρεπορτάζ: Ζωή Μπουρουτζή

Αυτή τη στιγμή παρέχει υπηρεσίες παράλληλης στήριξης σε ένα παιδί δημοτικού με διάσπαση προσοχής. Όταν ξεκίνησε να δουλεύει ως αναπληρωτής τον Σεπτέμβριο του 2017, βρέθηκε στον Παλαμά Καρδίτσας, επειδή δεν είχε μαζέψει τα απαραίτητα μόρια προϋπηρεσίας. Όσον αφορά στο κομμάτι των προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ, τα άτομα ΑΜΕΑ τοποθετούνται σε έναν ενιαίο πίνακα μαζί με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, ανεξαρτήτως ειδικότητας. Όπως αναφέρει ο ίδιος «δεν μας δίνουν καμία προτεραιότητα πέρα από κάποια μόρια. Κάποιος με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό με περνάει στα μόρια κι εγώ μένω πάντα πίσω».

«Θα ήθελα να γίνει ένα νομοθετικό πλαίσιο στο οποίο θα δίνεται προτεραιότητα στα ΑΜΕΑ και στις προσλήψεις, να γίνει ένας ξεχωριστός πίνακας προσλήψεων και να μην είμαστε στον ίδιο με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, είτε ως αναπληρωτές είτε ως μόνιμοι. Είναι μεγάλη αδικία για εμάς που δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να κάνουμε μεταπτυχιακά και διδακτορικά», τονίζει.

Όπως εξηγεί, στα επτά χρόνια της εργασιακής του πορείας έχει κάνει τρεις προσπάθειες διορισμού, οι οποίες δεν απέδωσαν αποτέλεσμα. «Με “προσπερνάει” ο άλλος κάθε χρονιά που ανοίγουν οι πίνακες, επειδή προσθέτει καινούργια προσόντα», δηλώνει.

Ταυτόχρονα, το ενδεχόμενο να διοριστεί σε ένα μακρινό μέρος, όπως σε κάποιο νησί, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση, καθώς θα χρειαζόταν να αρνηθεί τη θέση -με αποτέλεσμα να αποκλειστεί για τα επόμενα δύο χρόνια από τη διεκδίκηση κάποιας άλλης. Η μετεγκατάσταση για εκείνον είναι απαγορευτική, ενώ το ενδεχόμενο να έχει βοήθεια από την οικογένειά του φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο, ίσως και ακατόρθωτο. «Όταν πρωτοξεκίνησα να δουλεύω ως αναπληρωτής στον Παλαμά, επειδή δεν προνόησε η κυβέρνηση, αναγκαζόμουν να σηκώνομαι από τις 5:30 το πρωί και να με πηγαίνουν οι γονείς μου με ειδικό αυτοκίνητο», αναφέρει. «Θα ήθελα βάσει νομοθετικού πλαισίου να μπορώ να εργαστώ στον τόπο μου, είτε ως αναπληρωτής είτε ως μόνιμος».

Ο ίδιος πάντως εξηγεί ότι όλη αυτή η πορεία διεκδίκησης μιας θέσης εργασίας με όρους δίκαιους και ίσους με τους υπόλοιπους επαγγελματίες, καθώς και η έκθεση και η συναναστροφή μαθητών και γονέων με ένα άτομο ΑΜΕΑ μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει: «Έχουν γίνει θετικά βήματα. Άρχισαν οι γονείς να αποδέχονται το πρόβλημα και να μιλούν στα παιδιά τους. Μαθητές μου με διάσπαση προσοχής, τύφλωση, υπερκινητικότητα, με θεωρούν πια πρότυπο, λένε ότι μπροστά στα δικά του προβλήματα, εγώ δεν είμαι τίποτα και χάρη σε μένα προσπάθησαν να καταπολεμήσουν τα δικά τους μαθησιακά κυρίως προβλήματα».

Ωστόσο, δυστυχώς, τα πράγματα απέχουν πολύ από το χαρακτηριστούν ευνοϊκά για αυτή τη μερίδα του πληθυσμού: «είμαστε ακόμα παραγκωνισμένοι, δεν νοιάζονται για εμάς», δηλώνει, κάνοντας αναφορά στα ήδη μεν γνωστά, ζητήματα της προσβάσιμότητας των πόλεων, την έλλειψη χώρου στα πεζοδρόμια, τις ράμπες αναπήρων που θα έλυναν τα μεγαλύτερα θέματά τους στο κομμάτι της κίνησης, αλλά απουσιάζουν παντελώς από τους ιδιωτικούς και τους δημόσιους χώρους. Ο ίδιος, όταν επισκέπτεται μια καφετέρια μπορεί να καθίσει μόνο έξω, ενώ οι άσχημες καιρικές συνθήκες είναι για εκείνον απαγορευτικές, καθώς το ηλεκτρικό καρότσι με το οποίο μετακινείται κινδυνεύει να καταστραφεί. Το καρότσι αυτό κοστίζει 6000 ευρώ και φυσικά δεν μπορεί να αντικατασταθεί αν και όποτε παρουσιάσει πρόβλημα, παρά μόνο κάθε έξι χρόνια, όπως επιτρέπει ο ασφαλιστικός φορέας.

Παράλληλα, υπάρχει το πρόγραμμα του Προσωπικού Βοηθού, το οποίο παρέχει 24ωρη φροντίδα σε ανθρώπους με αναπηρία και υποστήριξη από εργαζομένους σε τρεις βάρδιες στη διάρκεια της ημέρας, οι οποίοι τους βοηθούν να ντυθούν, να ετοιμαστούν ή να πάνε βόλτα και αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Η επιλογή όμως των ατόμων που δικαιούνται αυτή τη σωτήρια παροχή στη Λάρισα έγινε εντελώς τυχαία, με διαδικασία κλήρωσης, και έχοντας ληφθεί υπόψη μόνο το ποσοστό αναπηρίας και όχι η πάθηση. «Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό μου παιχνίδι, Λαϊκό λαχείο», δηλώνει χαρακτηριστικά. Ως αποτέλεσμα, άτομα με μικρότερο ποσοστό αναπηρίας, τα οποία, λαμβάνοντας αυτή την παροχή, θα μπορούσαν να είναι πλήρως λειτουργικά απέναντι στην εργασία τους και την κοινωνία, χάνουν μια σημαντική ευκαιρία. «Είναι τα δεύτερα χέρια και πόδια μας για να μπορούμε να κινηθούμε, να βγούμε στο εργασιακό περιβάλλον και να γίνουμε κοινωνικοί. Δίνουν τα πρόγραμμα σε άτομα που είναι 100% ανάπηρα με τραχειοστομή, που είναι μέσα στο σπίτι», αναφέρει, χωρίς σαφώς να υποβιβάζει την ανάγκη τους, το ποσοστό αναπηρίας ή την πάθησή τους. Όπως εξηγεί όμως, χάνεται από άτομα που δυνητικά θα μπορούσαν να γίνουν λειτουργικά ή ακόμα και αυτόνομα, μια πολύτιμη ευκαιρία συμπερίληψης.

Όμως και ο σύλλογος αναπήρων στον οποίο ανήκει ο κ. Καραμπίλιας στη Λάρισα είναι, όπως σημειώνει, αδρανέστατος. «Είμαστε πολλά τα ΑΜΕΑ αλλά μόνο τα 100-150 είμαστε εγγεγραμμένα. Παίρνει τη συνδρομή αλλά δεν μπαίνει στη διαδικασία να σου πει στείλε μου τα χαρτιά σου να τα στείλω στον αντίστοιχο σύλλογο στην Αθήνα, στον Πανθεσσαλικό Σύλλογο Αναπήρων, για μπορέσει να προχωρήσει το θέμα της δουλειάς σου. Ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης είπε επίσης ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει τα άτομα ΑΜΕΑ αυτόνομα. Αυτό που είπε δεν ισχύει, γιατί δίνει απλώς για να δώσει και να πει ότι κάτι έκανε. Τώρα θα περιμένω μέχρι το 2026 και αν γίνουν αιτήσεις, για να πάρω προσωπικό βοηθό», αναφέρει καταληκτικά.