Δύο χρόνια μετά την αποχώρηση των Τούρκων η Λάρισα “έλαμπε” με γεωργοκτηνοτροφική έκθεση και ιππικούς αγώνες παρουσία του διαδόχου Κωνσταντίνου

Τον Σεπτέμβριο του 1900 είχαν περάσει μόνον δύο χρόνια και κάτι μήνες από την αποχώρηση των Τούρκων από τη Θεσσαλία μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και η Λάρισα σημαιοστολισμένη και πανηγυρική διοργάνωνε με μεγάλη επισημότητα στο πλαίσιο της ετήσιας εμποροπανήγυρης και άλλες εκδηλώσεις, όπως γεωργική και κτηνοτροφική έκθεση, ιππικούς, ποδηλατικούς και αθλητικούς αγώνες.

Σε ένα μικρό σε μέγεθος (18×12 εκ.), κομψό και καλοτυπωμένο φυλλάδιο 24 σελίδων, χορηγός του οποίου ήταν οι Σιδηρόδρομοι Θεσσαλίας, ήταν δημοσιευμένο ολόκληρο το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που αναφέραμε. Οι εκδηλώσεις αυτές είχαν προετοιμασθεί κατάλληλα και πολύ προσεκτικά, ώστε είχαν αποκτήσει πανελλήνιο ενδιαφέρον. Είχαν τεθεί υπό την προστασία του βασιλέως Γεωργίου Α’, ενώ τη διοργάνωσή τους είχαν αναλάβει τρεις επιτροπές. Η Γενική Διοργανωτική Επιτροπεία, η οποία είχε έδρα την Αθήνα, η Τοπική Διοργανωτική Επιτροπεία και η Επί των Αγώνων Επιτροπεία. Οι δύο τελευταίες είχαν έδρα τη Λάρισα.

Η πρώτη επιτροπεία απαρτιζόταν από 17 άτομα, τα οποία κατείχαν υψηλόβαθμες δημόσιες θέσεις ή ήταν ως επί το πλείστον εκπρόσωποι διαφόρων οργανισμών στην Αθήνα. Ανάμεσά τους υπήρχαν ορισμένα γνωστά ονόματα, όπως ο δήμαρχος Αθηναίων Σπυρίδων Μερκούρης, ο δήμαρχος Λαρίσης Αναστάσιος Ζαρμάνης και οι μεγαλοκτηματίες Παναγής Χαροκόπος και Παύλος Στεφάνοβικ-Σκυλίτσης.

Η δεύτερη είχε 16 μέλη, όλοι ευυπόληπτα μέλη της λαρισαϊκής κοινωνίας. Αναφέρουμε τους πιο γνωστούς: οι δικηγόροι Νικ. Καραστεργίου, Δημ. Πιπινόπουλος, Νικ. Ριζόπουλος, Ευστ. Ιατρίδης, Δημ. Γαλανίδης, ο εργολάβος και κτηματίας Κων. Σκαλιώρας, ο βουλευτής Τυρνάβου τότε Γεώργιος Ροδόπουλος, ο στρατιωτικός και εν συνεχεία πολιτικός Ιωάννης Γιαννακίτσας, ο κτηματίας Αναστάσιος Αβέρωφ, πατέρας του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, ο πρώην δήμαρχος Λαρίσης Διονύσιος Γαλάτης, ο ιατρός και τέως δήμαρχος Αχιλλέας Αστεριάδης και δύο Οθωμανοί οι Χασήπ Βέης και Χασάν Βέης.

Την επιτροπεία των αγώνων αποτελούσαν πέντε μέλη. Οι δύο ήταν στρατιωτικοί, οι Κων. Ηλιόπουλος και Δημ. Σαρμουσάκης και οι άλλοι τρεις ήταν Λαρισαίοι επιστήμονες, οι Γεώργιος Σακελλαρίδης ιατρός, Γεώργιος Βλάχος δικηγόρος και Π. Οικονομίδης.

Οι επιτροπές που συστήθηκαν, για να προσδώσουν επισημότητα στους αγώνες προσκάλεσαν τον διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος δέχθηκε να παραστεί στις εκδηλώσεις, να κηρύξει στις 25 Σεπτεμβρίου 1900 την έναρξη της λειτουργίας της Γεωργοκτηνοτροφικής Έκθεσης και να παρακολουθήσει τους ιππικούς, ποδηλατικούς και αθλητικούς αγώνες από ειδική εξέδρα που στήθηκε για το κοινό και τους επισήμους

Ο χώρος όπου αναπτύχθηκε η Γεωργική και Κτηνοτροφική Έκθεση αναφέρεται στο πρόγραμμα: «Η έκθεσις γενήσεται εν ειδικώ Εκθετηρίω ανεγειρομένω επί της παρά τον Πηνειόν πλατείας του Άρεως». Ως πλατεία Άρεως [1] προσδιορίζεται ο χώρος που εκτείνεται από το σημείο όπου τελειώνει το Άλσος των Νυμφών, μέχρι και πέραν του σημερινού σταδίου και της περιφερειακής οδού. Επί τουρκοκρατίας ο χώρος αυτός ήταν επίπεδος, ακάλυπτος και οι Τούρκοι τον χρησιμοποιούσαν ως πεδίο στρατιωτικών γυμνασίων. Την ίδια χρήση φαίνεται να είχε ο χώρος αυτός και κατά τα πρώτα μεταπελευθερωτικά χρόνια, γι’ αυτό και του δόθηκε το όνομα του αρχαίου θεού του πολέμου.

Η έκθεση αποτελείτο από διάφορα περίπτερα και είχε τέσσερα τμήματα: α) Ζωοτεχνίας, β) Βομβυκοτροφίας και Μελισσοκομίας, γ) Γεωργίας και δ) Γεωργικής Χημείας και Βιομηχανίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι στο τμήμα της Γεωργίας εκθέτονταν: «Μηχαναί γεωργικαί (άροτρα, σπορείς, θεριστικαί, αλωνιστικαί, εκκοκκιστικαί μηχαναί) χειροκίνητοι, ιπποκίνητοι, ατμοκίνητοι. Γεωργικά και κηπουρικά εργαλεία κ.λπ.» Γι’ αυτό και στην έκθεση υπήρχαν περίπτερα και από ξένες χώρες.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης ήταν προγραμματισμένες και διαλέξεις επί γεωργικών και κτηνοτροφικών θεμάτων από ειδικούς επιστήμονες, για τους ενδιαφερόμενους επισκέπτες.

Τις εσπερινές ώρες της πρώτης ημέρας των εκδηλώσεων έγινε η «Ενετική Εορτή επί του Πηνειού ποταμού και παρά τας όχθας αυτού». Σύμφωνα με το πρόγραμμα ποταμίσιες βάρκες ειδικά στολισμένες σαν γόνδολες διέσχιζαν τον Πηνειό, μιμούμενες τις αντίστοιχες εορτές της Βενετίας. Στις βάρκες υπήρχαν μουσικές και μανδολινάτες, οι οποίες συνόδευαν χορωδίες σε διάφορα άσματα.

Οι επίσημοι παρακολουθούσαν τη βενετική εορτή από το ύψος του προαύλειου χώρου του ναού του Αγ. Αχιλλίου.

Τις εσπερινές ώρες της δεύτερης ημέρας προγραμματίστηκε να γίνει μεγάλη θεατρική παράσταση προς τιμήν των ξένων στο θερινό θέατρο, όπου θα παιζόταν «Δράμα Εθνικόν». Που βρισκόταν το θερινό θέατρο δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε. Ίσως στην περιοχή του σημερινού κηποθέατρου, όπου την περίοδο εκείνη υπήρχε το εξοχικό κέντρο «Αλκαζάρ», στο μέσον ενός μεγάλου υπαίθριου χώρου.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε ακόμη φωταγώγηση, η οποία ξεκινούσε από τη μεγάλη γέφυρα του Πηνειού και εκτεινόταν μέχρι τον εσωτερικό χώρο της έκθεσης, πυροτεχνήματα και συναυλίες με εκτέλεση μουσικών συνθέσεων στον περίβολό της από φιλαρμονικές και διάφορα μουσικά συγκροτήματα.

Όλα όσα αναφέραμε φαντάζουν υπερβολικά και είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει κανείς ότι σε μια Λάρισα που δεν είχε συμπληρώσει εικοσαετία ελεύθερης ζωής να συμβαίνουν τελετές και εκθέσεις τέτοιου επιπέδου. Όμως, οι εικόνες που διασώθηκαν από την εορτές αυτές έρχονται να το επιβεβαιώσουν.

Παράλληλα, διεξάγονταν ιππικοί, ποδηλατικοί και αθλητικοί αγώνες στον χώρο που σήμερα περικλείεται από τον σημερινό περιφερειακό δρόμο μέχρι το αισθητικό άλσος (η ανακουφιστική κοίτη του Πηνειού δεν υπήρχε τότε). Στο σημείο αυτό εκτός από τον στίβο των ιπποδρομιών είχε κατασκευασθεί και μια πρόχειρη εξέδρα, μέρος της οποίας διακρίνεται στη δημοσιευόμενη φωτογραφία.

———————————————

[1]. Πλατεία ή Πεδίον του Άρεως συναντάται και σε άλλες ελληνικές πόλεις (Αθήνα. Τρίπολις κ.λπ.) και προέρχεται από το Campus Martius της αρχαίας Ρώμης, που είχε ναό του θεού Άρη, ήταν αφιερωμένο στον θεό του πολέμου και ήταν πεδίο ασκήσεων και παρελάσεων.

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου / nikapap@hotmail.com / Πηγή: Εφημερίδα Ελευθερία Λάρισας