Ποίηση και μέλλον

Διαβάζοντας πριν από λίγες ημέρες στη μόνιμη στήλη του Μιχάλη Μητσού στα Νέα το κείμενο με τίτλο «Ο καθρέφτης της τεχνητής νοημοσύνης», το μυαλό μου δεν μπόρεσε παρά να πάει στο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης που ξεκινάει τη Δευτέρα 26 Αυγούστου και έχει κεντρικό θεματικό πυρήνα το μέλλον, καθώς και σε μία σχετική συζήτηση που είχαμε με τον Θάνο Γώγο αρκετούς μήνες πριν, κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού και της προετοιμασίας του Φεστιβάλ.

Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, ο Μητσός ξεκινάει το κείμενό του με μία αναφορά σε ένα επεισόδιο που περιγράφει ο αρχισυντάκτης του Νew Yorker Τζόσουα Ρόθμαν. Ο κουρέας θέλησε να χαρίσει στην κοπέλα του για τα γενέθλιά της ένα ποίημα. Μη μπορώντας όμως να πετύχει ωραία ρίμα, σκέφτηκε να καταφύγει στο ChatGPT. To ποίημα έκανε το κορίτσι να δακρύσει και τον κουρέα να χαρεί. Όμως η νέα θέλησε να δείξει το ποίημα και σε μία φίλη της που ήξερε από ποίηση και τότε ο κουρέας ανησύχησε πως θα αποκαλυφθεί το μυστικό του. Η δεύτερη κοπέλα συγκινήθηκε εξίσου δηλώνοντας εντυπωσιασμένη από την ικανότητα του νέου!

Και αναρωτιέται ο Μητσός. Υπάρχει κάτι στο οποίο να είμαστε τόσο καλοί ώστε η ΤΝ να μην μπορεί να μας αντιγράψει και στο μέλλον να μας ξεπεράσει; Απαντά ο ίδιος παραθέτοντας ένα ποίημα του Μπόρχες.

Έρχομαι λοιπόν στην συζήτηση με τον Θάνο που δεν περιορίστηκε μόνο στο πώς βλέπει και γράφει ο ποιητής για το μέλλον (την αγωνία, το φόβο, την ελπίδα κτλ), αλλά επεκτάθηκε και στο πώς θα είναι η ποίηση στο μέλλον, ποιο θα είναι το μέλλον της ποίησης.

Θα μπορούσε άραγε να κερδίσει το βραβείο Θράκα μία Τεχνητή Νοημοσύνη τη Δευτέρα το βράδυ;

Για 5 ημέρες θα ακούμε, θα διαβάζουμε και θα μιλάμε για ποίηση. Και για το μέλλον. Για το μέλλον το δικό μας, χρησιμοποιώντας σημεία αναφοράς σε ένα πλαίσιο που έχει σημασία η γραμμικότητα του χρόνου, καθώς όταν μιλάμε για το μέλλον άλλων χωρίς τα δικά μας σημεία αναφοράς η γραμμικότητα του χρόνου είναι θολή ή και άχρηστη.

Ποια είναι όμως η σχέση της ποίησης με τον χρόνο; Έχει σημασία η γραμμικότητα του χρόνου;

Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις, να μην τις παίρνει ο άνεμος, γράφει ο Αναγνωστάκης. Δεν τις παίρνει ο άνεμος, τις παίρνει όμως ο καιρός και ζούνε στον χρόνο, τώρα, πριν και μετά. Οι λέξεις είναι το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, είναι αθάνατες και αθάνατο κάνουν τον ποιητή.

Ίσως η απάντηση στο ερώτημα του Μητσού είναι ότι είμαστε καλοί στο να είμαστε άνθρωποι και ως άνθρωποι να γράφουμε ποίηση και το μέλλον το δικό μας- το παρελθόν δηλαδή των επόμενων γενεών- να παραμείνει ανθρώπινο. Ανθρώπινο και ποιητικό.

Με τα ποιήματα λοιπόν ως χρονομηχανές (η περιοδική εικαστική έκθεση που επιμελείται η Αντιγόνη Καψάλη «Μηχανή του χρόνου: Ένα ταξίδι σ΄ένα καλύτερο κόσμο» εγκαινιάζεται ανοίγοντας και το Φεστιβάλ τη Δευτέρα στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας) ξεκινάμε το 12ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης που διοργανώνεται από τη Θράκα και την ΑντιδημαρχίαΠολιτισμού Δήμου Λαρισαίων με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Σας περιμένουμε όλους.

Θωμάς Ρετσιάνης – Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων