Κόκκαλης για την Ελληνική Γεωργία: Δεν υπάρχει μέλλον αν δεν κατανοήσουμε τις προκλήσεις και δεν αναγνωρίσουμε τα λάθη μας

Την πεποίθηση πως η Ελληνική Γεωργία δεν μπορεί να έχει μέλλον αν πρωτίστως δεν γίνουν κατανοητές ποιες είναι οι προκλήσεις ολιστικά για τους Ευρωπαίους αγρότες, αλλά και αν δεν αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος, εξέφρασε ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, μιλώντας στην Επιτροπή Εμπορίου και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, με αφορμή τα πορίσματα για το στρατηγικό διάλογο για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στην Ευρώπη που παραδόθηκαν στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μεταξύ άλλων ο κ. Κόκκαλης ανέφερε: «Καταρχήν, να ξεκαθαρίσω ότι σε αυτή τη συζήτηση ο «ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Προοδευτική Συμμαχία» προσέρχεται με προτάσεις. Για να έχει μέλλον ο πρωτογενής τομέας στην χώρα μας και για να καταθέσουμε μία βιώσιμη και δίκαιη λύση για τον πρωτογενή τομέα στη χώρα μας, χρειάζονται δύο πράγματα. Πρώτον να κατανοήσουμε ποιες είναι οι προκλήσεις για τον ευρωπαίο αγρότη στο μέλλον και δεύτερον να αναγνωρίσουμε ποια είναι τα λάθη που κάναμε ως χώρα, προκειμένου να μην τα επαναλάβουμε.

Εάν αυτά τα δύο δεν γίνουν, σίγουρα το μέλλον είναι αβέβαιο. Θεωρούμε ότι οι προκλήσεις, οι κίνδυνοι και οι συνθήκες που θα απασχολήσουν το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας, εστιάζονται σε πέντε κυρίως – είναι και άλλα – σημεία.

Πρώτον, η επαπειλούμενη κλιματική αλλαγή, η οποία έχει αμφίδρομη σχέση με τον πρωτογενή τομέα. Ναι μεν προκαλείται από τον πρωτογενή τομέα, αλλά υφίσταται ταυτόχρονα ο πρωτογενής τομέας και τις συνέπειες της επιδεινούμενης κλιματικής αλλαγής, με δεδομένο ότι έχει δεσμευτεί η Ε.Ε. να είναι κλιματικά ουδέτερη έως και το 2050.

Σε αυτό το σημείο, θέλω να επαναφέρουμε το αίτημα για τη δημιουργία ενός ξεχωριστού ταμείου, το οποίο δεν θα επηρεάζει το ταμείο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, για την προσαρμογή της γεωργίας στην κλιματική κρίση, που θα προωθεί τη μετάβαση της αγροτικής παραγωγής σε ένα αειφόρο μοντέλο. Γνωρίζουμε όλοι και όλες ότι πολλές καταστροφές και ζημιές δεν καλύπτονται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ασφαλίσεων, όπως είναι η ακαρπία. Αυτή είναι η πρόταση την οποία έχουμε ήδη διατυπώσει, τη δημιουργία ενός ξεχωριστού ταμείου προσαρμογής στην κλιματική κρίση.

Η δεύτερη συνθήκη έχει να κάνει με την ανάγκη – και αυτό είναι δύσκολο στοίχημα – για μείωση στη γεωργική πρακτική των φυσικών πόρων, έδαφος και νερό. Για ποιον λόγο; Για να αποκρουστεί ο κίνδυνος της διάβρωσης του εδάφους και της εξαφάνισης του νερού.

Ο τρίτος μεγάλος προβληματισμός έχει να κάνει με την «εύνοια» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Επικαλούμαι στοιχεία από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής – Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών. Οι εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών το 2023 αυξήθηκαν κατά 11,3% σε όγκο και 9,3% σε αξία. Και οι κυριότερες προμηθεύτριες τρίτες χώρες είναι κατά σειρά, Κόστα Ρίκα, Ισημερινός, Αίγυπτος, Νότια Αφρική, Μαρόκο.

Οι αυξημένες εισαγωγές της Ε.Ε. από τρίτες χώρες οφείλονται στην υφιστάμενη απόκλιση σε εργασιακά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα που υπάρχει μεταξύ Κοινοτικών και μη Κοινοτικών παραγωγών, η οποία προκαλεί η συνεχή ανάπτυξη των εισαγωγών, τόσο στην αγορά της Ε.Ε. όσο και στην ελληνική. Ήδη από φορείς οι οποίοι εξάγουν αυτά τα προϊόντα μας ζητείται «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων με τη Νέα Ζηλανδία, τη Χιλή, την Κένυα, το Μεξικό, την Ινδία και την Αυστραλία.

Η πρότασή μας. Στις ίδιες συμφωνίες που συνάπτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις τρίτες χώρες να υπάρχουν οι ίδιες ρήτρες. Είναι το φαινόμενο των «κατοπτρικών ρητρών». Ό,τι ισχύει για το ευρωπαϊκό πορτοκάλι, το ίδιο να ισχύει και για το πορτοκάλι της Αιγύπτου. Είναι θέμα ξεκάθαρα διαπραγμάτευσης της χώρας μας, αλλά και δημιουργία συμμαχιών.

Τέταρτη συνθήκη, η ενδεχόμενη διεύρυνση της Ε.Ε. και ειδικά με την ενδεχόμενη είσοδο της Ουκρανίας ενδέχεται το ποσό να είναι περίπου 87 δισεκατομμύρια, δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι μια κατ’ εξοχήν αγροτική χώρα με καλλιεργούμενη έκταση περίπου τα 27 με 30 εκατομμύρια εκτάρια.

Προσέξτε, 27 με 30 εκατομμύρια εκτάρια και το μερίδιο για την ΚΑΠ περίπου υπολογίζεται στα 87 δις. Όλες αυτές συνεπώς οι συνθήκες, οι προοπτικές, οι κίνδυνοι, οι προκλήσεις πρέπει να έχουν ένα σκοπό για την επόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική 2028 – 2035, να μην μειωθεί ο προϋπολογισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής τουλάχιστον για τη χώρα μας. Για να γίνει, όμως, αυτό πρέπει, κύριε Υπουργέ, να παραδεχτούμε και τα λάθη μας. Είμαστε έτοιμοι ως χώρα;

Πρέπει να παραδεχτούμε τα λάθη μας. Ο Ισοκράτης έλεγε ότι για να έχεις καλό μέλλον πρέπει να τακτοποιήσεις το παρόν.

Πως οι κτηνοτρόφοι θα έχουν μια βιώσιμη Κοινή Αγροτική Πολιτική 2028 – 2035;

Πώς θα γίνει αυτό όταν ως χώρα δεν έχουμε λύσει το θέμα με τα βοσκοτόπια;

Μέχρι τέλος του 2026, οφείλουμε και πρέπει ως χώρα να καταθέσουμε το αντίστοιχο που είχαμε καταθέσει Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο. Αν βέβαια έχουμε λύσει το θέμα με τα βοσκοτόπια. Έχετε διαπιστώσει ότι η Ευρωπαία Εισαγγελέας, ήδη, διερευνά χιλιάδες περιπτώσεων παράνομων βοσκοτόπων. Τα οικολογικά προγράμματα, τα οποία είχαν να κάνουν με τους κτηνοτρόφους δεν προχώρησαν εκ των πραγμάτων γιατί κάτι δεν λύθηκε το θέμα με τα βοσκοτόπια.

Θα έχει λυθεί; Άρα, δεν μπορούμε να μιλάμε για κτηνοτροφία όταν δεν μπορούμε να λύσουμε αυτό. Δεν έχει γίνει το πλέον βασικό. Να γίνει μια αποτίμηση μέχρι σήμερα τι πήγε λάθος στο Στρατηγικό Σχέδιο. Πόσα δικαιώματα έχουν ενεργοποιηθεί; Χίλια. Πόσες δηλώσεις ΟΣΔΕ έγιναν; Πέντε χιλιάδες.

Για να δούμε, ποιος ζημιώθηκε; Γιατί δεν πήραν κάποιοι δικαιώματα; Αυτοί που δεν πήραν οι κτηνοτρόφοι; Ήταν αγρότες; Ήταν μικροπαραγωγοί; Ποιοι αδικήθηκαν από την ΚΑΠ 2023 – 2027;

Πιθανόν να υπήρχαν λάθη σε μια νέα ΚΑΠ, αλλά δεν έκανε η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης το αυτονόητο. Να πει: ποιοι αδικήθηκαν;

Και όλα αυτά θα γίνουν με συγκρίσεις με επιστημονικά δεδομένα.

Δεύτερον, η πλήρης κατάρρευση του ΟΣΔΕ δείχνει ότι δεν ήμασταν έτοιμοι ως χώρα. Και εδώ, πείτε μας τοξικούς. Πείτε μας ότι δεν κάναμε σωστή αντιπολίτευση. Η πραγματικότητα όμως είναι αυτή ότι κατέρρευσαν τα πάντα που έχουν να κάνουν με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ενδεικτικά αναφέρω την ανακοίνωση του Προεδρείου του Συλλόγου Εργαζομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ «Με την είσοδο του οργανισμού σε καθεστώς επιτήρησης είναι επιβεβλημένο, οι όποιες διαδικασίες ελέγχου και πληρωμών υλοποιούνται να είναι σύμφωνες -λένε οι εργαζόμενοι- με τις προθεσμίες και απαιτήσεις των ενωσιακών και εθνικών διατάξεων καθώς διακυβεύεται -λένε οι εργαζόμενοι του οργανισμού- το μέλλον του οργανισμού».

Επίσης, έχουμε αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και θα περιμένουμε, όχι για να γίνει μια θεωρητική συζήτηση γιατί για εμάς δεν είναι ακαταλαβίστικα αυτά. Πήραμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες -όχι για να γίνει μια θεωρητική συζήτηση- για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εδώ επειδή πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που αφορούν το μέλλον 10 και 15 χρόνια πρέπει οι αποφάσεις να είναι από την πλειοψηφία των Ελλήνων, που θα αφορά το μέλλον του ΟΠΕΚΕΠΕ, το μέλλον του ΕΛΓΑ, αλλά και του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.

Επίσης, τελειώνω, με το εξής θέμα. Η Θεσσαλία, ο Έβρος και βλέπουμε, το τι γίνεται τώρα στην Κόρινθο. Έπρεπε να είναι ευρωπαϊκή υπόθεση και η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας και του Έβρου. Αυτή τη στιγμή στην Κόρινθο, γίνεται μια τεράστια καταστροφή και απαιτείται συνδρομή έμπρακτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κλείνω, κύριε Υπουργέ, με τα συνεργατικά σχήματα. Είχα πολλά να πω, αλλά επαναλαμβάνω, εμείς θα ερχόμαστε πρώτα με προτάσεις και περιμένουμε να ακούσουμε από εσάς ότι αυτή η πρόταση, δεν είναι καλή, γι’ αυτό και γι’ αυτόν τον λόγο.

Συνεργατικά σχήματα. Δεν υπάρχουν ουσιαστικά κίνητρα. Το είπα και στην Ολομέλεια. Γιατί;

Το ίδιο προνόμιο φορολογικό που έχει ο αγρότης με τη συμβολαιακή γεωργία, δηλαδή με 50% έκπτωση στο φόρο εισοδήματος, το ίδιο προνόμιο έχει και αυτός ο οποίος θα συναλλαχθεί με συνεταιρισμό. Ερώτηση. Ποιος θα πάει να γραφτεί στο συνεταιρισμό;

Οι περισσότεροι κάνουν συμβολαιακή γεωργία, για να πετύχουν το προνόμιο. Εκεί τι κάνεις;

Στην πρόταση νόμου την οποία την καταθέσαμε τον Φεβρουάριο και την παρουσιάσαμε στην Agrotica, έχουμε συγκεκριμένη πρόταση για την εξυγίανση των συνεταιρισμών. Εκεί, δεν μπόρεσες να καταργήσεις το προνόμιο του 50% με τη συμβολαιακή, αλλά αυξάνεις το προνόμιο μέσω του συνεταιρισμού. Η μεγαλύτερη απόδειξη άλλωστε, είναι, αν κάποιος ανατρέξει και πει «για να δω, από τότε που θεσπίστηκε αυτό το προνόμιο, πόσοι πήγαν και γράφτηκαν στους συνεταιρισμούς;»

Αυξήθηκαν; Αυξήθηκε ο όγκος των συναλλαγών μέσω συνεργατικών σχημάτων; Όχι, δεν αυξήθηκαν.

Συνεπώς, εάν θέλετε, εμείς θα την επαναφέρουμε πάλι την πρόταση νόμου, η οποία πρόταση νόμου έχει σκοπίμως τίτλο ««υγιή συνεργατικά σχήματα» και όχι τη δικαιολογημένη καχυποψία αγροτών, κτηνοτρόφων, με τη λέξη «συνεταιρισμούς».

Μπορείτε να δείτε την ομιλία του κ. Κόκκαλη εδώ: