Ο παλαίμαχος Λαρισαίος φωτορεπόρτερ Θάνος Ευθυμιόπουλος και η συλλογή του με 170 φωτογραφικές μηχανές από τα τέλη του 1800

Έχει στην κατοχή του 170 διαφορετικές φωτογραφικές μηχανές. Μικρές και μεγάλες. Έχει 4 τρίποδες ξύλινες μηχανές, αλλά και μεγενθετήρες και στεγνωτήρες. Σκοτεινό θάλαμο στο σπίτι του, όπου εκτυπώνει ασπρόμαυρες φωτογραφίες μόνο για εκείνον πλέον. Άπειρα φιλμ, ναι, και εκείνα τα λαμπάκια που έσκαγαν σε κάθε λήψη και καίγονταν τα χέρια σου για να τα αλλάξεις για την επόμενη. Παλιούς φακούς. Αναλώσιμα που δεν υπάρχουν πια. Όπως για παράδειγμα ένα φιλμ 127… Έπιασε τυχαία μία από τις πολλές, την άνοιξε και μου το έδειξε.

Ο Θάνος Ευθυμιόπουλος είναι συλλέκτης. Μάλλον ο μοναδικός στη Λάρισα, ένας από τους πολλούς στον κόσμο που λατρεύουν τη φωτογραφία, τη διαδρομή της, τις φωτογραφικές μηχανές.

Της Εύης Μποτσαροπούλου

Έχει ένα συλλεκτικό, επίσης, λεύκωμα – δεν εκδίδεται ούτε αυτό πλέον – το οποίο έχει καταγεγραμμένες όλες τις φωτογραφικές μηχανές που έχουν υπάρξει, τις χρονολογίες, τα μοντέλα, σε πόσους σειριακούς αριθμούς κυκλοφόρησαν, την αξία στην οποία αποτιμώνται ως αντίκες. Αυτό δεν μου το έδειξε. Αλλά μου το περιέγραψε τόσο που το φαντάστηκα.

Είχα μπροστά μου άλλωστε περίπου την μισή συλλογή του. Ολόκληρη για να εκτεθεί χρειάζεται πολύ χώρο. Χρειάζεται κάτι σαν μουσείο. Αυτές που έβλεπα γύρω μου ήταν μικρές κυρίως φωτογραφικές μηχανές και μόνο μια ξύλινη τρίποδη στη βιτρίνα του φωτογραφείου του. Όχι και πολύ ψηλή κι αυτή. Από τα τέλη του 19 αιώνα· δεν έχει καταφέρει να την χρονολογήσει ακόμη. Δεν έχει αρκετά στοιχεία.

Αυτές που μπορούσαν να χωρέσουν σε προθήκες, όσες ήταν τυχερές να εκτεθούν σε κοινή θέα, μέσα στο κατάστημα στην 28ης Οκτωβρίου 8. Είναι το τρίτο σημείο στην πόλη, σε όλη αυτή τη διαδρομή που μετρά μισό αιώνα. Ο ίδιος ξεκίνησε να φωτογραφίζει στα δεκαοχτώ του. Ακριβώς στην μεταπολίτευση. Το 1979 άνοιξε το πρώτο του φωτογραφείο. Ήταν κι αυτό στην 28ης Οκτωβρίου. Μάλιστα το ακριβώς διπλανό κατάστημα από αυτό που βρισκόμασταν τώρα. Εκεί έμεινε μέχρι το 1992, οπότε και μεταφέρθηκε στην Παναγούλη, στο ύψος της Πλατείας Ταχυδρομείου. Μέχρι πριν ενάμιση μήνα περίπου. Τέλη Σεπτεμβρίου άνοιξε το δικό του φωτογραφείο, ο γιος του πλέον Αλέξανδρος, επιστρέφοντας στην αφετηρία, στο σημείο εκκίνησης.

Ο Θάνος Ευθυμιόπουλος, ο μοναδικός φωτορεπόρτερ στη Λάρισα που εξυπηρετούσε ολόκληρη τη Θεσσαλία μέχρι τη δεκαετία του ’90, άρχισε να ψάχνει, να βρίσκει, να αγοράζει φωτογραφικές μηχανές και ότι αναλώσιμο έβρισκε, άρχισε να συλλέγει, χωρίς να το καταλάβει στην αρχή που θα οδηγούσε αυτό το ενδιαφέρον του, πριν από τουλάχιστον 30 χρόνια.

Είναι από τους ανθρώπους που ταξιδεύουν, χάνονται σε παζάρια και παλαιοπωλεία. Στην Ελλάδα στο Μοναστηράκι, αλλά κυρίως στο εξωτερικό. Αγγλία, Πολωνία, Αυστρία, και πολύ Κωνσταντινούπολη. Έχει βρει θησαυρούς στα παζάρια της τόσες φορές που τα έχει ψάξει.

«Να μια χιτλερική» μου λέει και πιάνει και μου δείχνει μια Leica του 1937. Καλό κομμάτι. Μόλις το 1925 κυκλοφόρησε, άλλωστε, η Leica στη Γερμανία και είναι η μηχανή που με την ποιότητά της και το μικρό της μέγεθος έδωσε στους φωτογράφους τη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και σιγουριά μέχρι σήμερα.

«Ποια είναι η πιο παλιά;» τον ρωτάω… «μάλλον αυτές οι δύο» μου λέει και βάζει τον Αλέξανδρο να σκαρφαλώσει και να τις κατεβάσει από ένα ψηλό ράφι. Μια Huttig του 1897 και μια Mentor Reflex του 1898. Μου τις δείχνει, τις ανοίγει, τις περιεργάζομαι, τις πιάνω. Είναι σαν να φλερτάρω με την ιστορία. Είναι η πρώτη φορά άλλωστε που κρατάω στα χέρια μου κάτι τόσο παλιό. Συνήθως τα εκθέματα είναι πίσω από προθήκες σε μουσεία ή απαγορεύεται να τα αγγίξεις…

«Ποια είναι η πιο σπάνια;» ρωτάω τώρα. «Δεν ξέρω μου απαντά, είναι σχετικό· σε συνάρτηση με πολλές παραμέτρους. Αλλά δεν με ενδιαφέρει τόσο η σπανιότητα». Ούτε και η συνολική αξία της συλλογής τον ενδιαφέρει. Τον ενδιαφέρει μόνο η ίδια η συλλογή, το τι περιλαμβάνει μέχρι τώρα, πως το απέκτησε και τι θα αποκτήσει ακόμη στο μέλλον.

Το εντυπωσιακό είναι ότι στην πλειοψηφία τους οι περισσότερες λειτουργούν. Για κάποιες έχει και αναλώσιμα και μπορεί να φωτογραφήσει κανονικά. Το έχει κάνει εννοείται. Αλλά πολύ φειδωλά – τα περισσότερα αναλώσιμα έχουν καταργηθεί και αν ξοδέψεις αυτά που έχεις, δύσκολα να ξαναβρείς.

Υπάρχει μεράκι, αγάπη, ικανοποίηση. Μεγάλη ικανοποίηση για αυτή τη συλλογή. Το βλέπεις στο βλέμμα του Θάνου. Και σε αυτό του Αλέξανδρου. Στο δικό του υπάρχει επίσης εκτίμηση και θαυμασμός. Για τη συλλογή; Για τον πατέρα του; Για το ότι αποφάσισε να την εκθέσει ο ίδιος, έστω και μισή στο δικό του φωτογραφείο; Γιατί κρέμομαι από τα χείλη τους; Ποιος ξέρει… για όλα αυτά μάλλον μαζί.

Για το τέλος μου κρατούν τα αρχεία. Η ψηφιοποίηση έχει προχωρήσει αρκετά. Την κάνει ο ίδιος ο Θάνος. Είναι το χόμπι του πλέον. Αν και βλέπεις ακόμη πολλά κουτιά γύρω γύρω με παλιά αρνητικά… Είναι ένας άλλος θησαυρός. Αυτό το αρχείο είναι ολόκληρη η ιστορία της μεταπολιτευτικής Λάρισας. 50 χρόνια ιστορία. Μισός αιώνας. Μου δείχνει Θάνος στιγμές…  όπως τις πρώτες εκλογές στην πόλη το 1974 μόλις έπεσε η Χούντα. 17 Νοέμβρη του 1974. Βλέπω τα φωτογραφικά αρχεία δέκα μόλις μέρες πριν συμπληρωθεί η πεντηκονταετία. Καραμανλής και Παπανδρέου να μιλούν από το ξενοδοχείο Ολύμπια· και η λαοθάλασσα. Με πιάνει μια βουλιμία… Δημοσιογραφική, ιστορική, λαρισαϊκή.

Τις δημοτικές αρχές πώς όχι;