«Τρελό μέλι»: Ποια είναι η τροφή που κατατρόπωσε τον στρατό του Ξενοφώντα;

Η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας είναι ένα από τα δύο μόνο μέρη στον κόσμο που παράγουν αυτό που οι ντόπιοι αποκαλούν «ντελιμπάλ» ή «τρελό μέλι».

Συγκεκριμένα, μπαλ σημαίνει «μέλι» και ντελί σημαίνει «τρελό» ή «τρελαμένο»

Το μόνο άλλο μέρος που υπάρχει αυτό το «τρελό» γλύκισμα, είναι η οροσειρά Χίντου Κους των Ιμαλαΐων του Νεπάλ.

Η σύσταση του μελιού

«Στα ανέγγιχτα δάση μας, το μωβ ροδόδενδρο ανθίζει την άνοιξη», λέει ο Κουτλουάτα, μελισσοκόμος της περιοχής, στο CNN.

«Οι μέλισσες συλλέγουν νέκταρ από αυτά τα λουλούδια και έτσι παίρνουμε το τρελό μέλι».

Το νέκταρ περιέχει μια φυσική τοξίνη που ονομάζεται γκριγιανοτοξίνη.

Η ποσότητα που μπαίνει στο μέλι ποικίλλει ανάλογα με την εποχή και τα άλλα λουλούδια με τα οποία τρέφονται οι μέλισσες.

The third Saturday in August is World Honey Bee Day … As a boy in #Bithynia (modern Turkey), Antinous must have tasted “Mad Honey” (“deli bal” in Turkish) … bees honey made from rhododendron blossoms. It has a neurotoxin that causes hallucinations when mixed with drinks.… pic.twitter.com/Bk6bresDVl

— Antinous the Gay God (@antinousgaygod) August 17, 2024

Μια κουταλιά μπορεί να είναι αρκετή για να προσφέρει ένα υπνωτικό αίσθημα παρόμοιο με εκείνο της επήρειας των ναρκωτικών.

Ωστόσο, ένα βάζο θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον στο νοσοκομείο.

Οφέλη και κίνδυνοι

Εδώ και χιλιετίες, το ντελιμπάλ χρησιμοποιείται ως γιατροσόφι, μια κουταλιά καθημερινά για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης ή ως σεξουαλικό διεγερτικό.

Σήμερα, αυτή η δυνητικά επικίνδυνη λιχουδιά πωλείται σε υψηλή τιμή.

Το Ντελιβάλ έχει σκούρο κεχριμπαρένιο κόκκινο χρώμα και η μυρωδιά του είναι έντονη.

🍯The dark, reddish, “mad honey,” known as deli bal in Nepal, contains an ingredient from rhododendron nectar called grayanotoxin — a natural neurotoxin that, even in small quantities, brings on light-headedness and sometimes, hallucinations. #madhoney #psyhodelichoney #Himalayas pic.twitter.com/yb3cjvknWB

— Mad Honey (@themadhoney) December 14, 2018

Χαρακτηρίζεται από βοτανική πικράδα υποκρύπτει και μια καυτή θερμότητα πιάνει το πίσω μέρος του λαιμού.

«Δεν πρέπει να τρώμε πάρα πολύ. Αν φάμε περισσότερο, μπορεί να μας επηρεάσει», λέει ο Κουτλουάτα.

«Δεν υπάρχουν παραισθήσεις. Απλώς προκαλεί ζάλη, χαμηλή αρτηριακή πίεση, ελαφρύ πυρετό, ναυτία και δυσκολία στο περπάτημα».

Συνιστάται να μην καταναλώνετε περισσότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού ή μια κουταλιά της σούπας. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί κατά την κατανάλωση αυτού του μελιού», λέει.

Ένας επικίνδυνος εχθρός

Μάλιστα, λέγεται πως πρόκειται για μια τροφή που έχει γονατίσει στρατούς.

Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας στρατιωτικός ηγέτης Ξενοφών έγραψε για τους στρατιώτες που ταξίδευαν κοντά στην Τραπεζούντα στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας και οι οποίοι επιδόθηκαν υπερβολικά στη γλυκιά λιχουδιά.

«Κανείς τους δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος, αλλά εκείνοι που είχαν φάει λίγο ήταν σαν άνθρωποι υπερβολικά μεθυσμένοι, ενώ εκείνοι που είχαν φάει πολύ έμοιαζαν με τρελούς, ή ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, με ετοιμοθάνατους. Έτσι κείτονταν εκεί σε μεγάλο αριθμό, σαν να είχε υποστεί ο στρατός ήττα, και επικρατούσε μεγάλη απογοήτευση», αναφέρεται.

Αντιβιοτικό ή δηλητήριο;

Το μέλι αποτελεί βασικό συστατικό του πρωινού στα τουρκικά σπίτια για ένα πλούσιο και γεμάτο ενέργεια ξεκίνημα της ημέρας.

Οι ιδιότητες της τροφής ως φυσικό αντιβιοτικό έχουν τεκμηριωθεί εδώ και πολύ καιρό κάνοντας το ένα από τα παλαιότερα φάρμακα στον κόσμο.

Το Ντελιμπάλ μπορεί να πωλείται νόμιμα στην Τουρκία και είναι νόμιμο σε πολλές χώρες. Ωστόσο, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ δεν συνιστά την κατανάλωσή του.

«Οι καταναλωτές θα πρέπει να ελέγχουν την επισήμανση του μελιού για να διασφαλίσουν ότι δεν χαρακτηρίζεται ως “τρελό μέλι” ή ότι δεν διατίθεται στο εμπόριο για χρήση ως ναρκωτική ουσία », δήλωσε εκπρόσωπος του FDA.

«Η κατανάλωση μελιού με μεγάλη ποσότητα αυτής της τοξίνης μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση, με συμπτώματα όπως ναυτία, εμετό ή ζάλη».