Νοσοκομεία χωρίς γιατρούς και νοσηλευτές; – Η παρακμή του δημόσιου συστήματος υγείας (και) στην Ιταλία

Η απεργία που κήρυξαν στις 20 Νοεμβρίου γιατροί και νοσηλευτές στην Ιταλία δεν είναι η πρώτη, ούτε αναμένεται να είναι η τελευταία υπό τη διακυβέρνηση Ακροδεξιάς-Δεξιάς με πρωθυπουργό τη μεταφασίστρια Τζόρτζια Μελόνι.

Εν προκειμένω διαμαρτύρονται κατά του προϋπολογισμού του 2025.

Ένεκα ασθενούς οικονομικής ανάπτυξης, για το ήδη υποστελεχωμένο δημόσιο σύστημα υγείας προβλέπεται -έπειτα από χρόνια υποχρηματοδότηση- περαιτέρω μείωση κονδυλίων.

Η υπόσχεση για ανανέωση των σχετικών συλλογικών συμβάσεων σε δύο χρόνια, με μισθολογικές αυξήσεις στο περίμενε, απορρίπτονται ως «ψίχουλα».

Ένας «αργός θάνατος», λοιπόν, για το εθνικό σύστημα υγείας;

«Όχι, είναι πολύ γρήγορος», αντεινείνει με αφοπλιστική ειλικρίνεια o Φιλίπο Γκάρμπολι, μιλώντας στην εφημερίδα La Stampa.

«Όταν χτύπησε η πανδημία της COVID19, μας αποκαλούσαν ήρωες. Τώρα που η ζωή επέστρεψε στο φυσιολογικό, μας ξέχασαν. Και έχουμε βαρεθεί»…

Νοσηλευτής και συνδικαλιστής, ο Φιλίπο Γκάρμπολι εργάζεται εδώ και οκτώ χρόνια στα επείγοντα στο νοσοκομείο Τζουζέπε Κατέλι στη Βερμπάνια.

Συνάδελφοί του και γιατροί εκεί, αλλά και αλλού στην Ιταλία, έχουν μπουχτίσει από τις μεγάλες υποσχέσεις των πολιτικών.

«Εάν δεν αλλάξει κάτι σύντομα, το πολύ σε δύο χρόνια, κανείς δεν θα θέλει πια να εργάζεται εδώ», επισημαίνει ο Ιταλός συνδικαλιστής για τα νοσοκομεία στο Πεδεμόντιο, στη βορειοδυτική Ιταλία.

Δεν είναι τα μοναδικά στην ιταλική επικράτεια που βιώνουν κρίση.

Αποτελούν ωστόσο σημείο αναφοράς ενός μεταπανδημικού brain drain, που μαστίζει το εθνικό σύστημα υγείας της γείτονος, τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.

«Είμαστε ακριβώς στα σύνορα με την Ελβετία», εξηγεί, «και εκεί ακριβώς κατευθύνονται όλοι οι επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου».

«Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης βρίσκεται σε μια πραγματικά κρίσιμη στιγμή», παραδέχεται η Κιάρα Σερπιέρι, γενική διευθύντρια της Τοπικής Υπηρεσίας Συντονισμού Υγείας.

«Κάνουμε ό,τι μπορούμε», λέει, «είναι όμως είναι δύσκολο να προσελκύσουμε επαγγελματίες με τόσο χαμηλούς μισθούς»…

Μέλη του ιατρικού προσωπικού στη μονάδα εντατικής θεραπείας στο νοσοκομείο San Raffaele στο Μιλάνο, εν μέσω της πανδημίας COVID-19 (REUTERS/Flavio Lo Scalzo/File Photo)

«Κανείς δεν θέλει πια να εργαστεί εδώ»

Παρά τις πολλές ανοιχτές θέσεις εργασίας στο Εθνικό Σύστημα Υγείας στο Πεδεμόντιο, στην κατά τα λοιπά οικονομικά εύρωστη βόρεια Ιταλία, οι αιτήσεις για την κάλυψή τους πλέον σπανίζουν.

Για τις τρεις διαθέσιμες θέσεις καρδιολόγων εκδήλωσαν ενδιαφέρον μόνο δύο υποψήφιοι.

Αμφότεροι απέσυραν το ενδιαφέρον τους την τελευταία στιγμή.

Αιτία;

Βρήκαν καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας στην Ελβετία, με τουλάχιστον τριπλάσιους μισθούς.

Και όχι μόνο στον ιδιωτικό τομέα, επισημαίνει ο Φιλίπο Γκάρμπολι.

Ακόμη και η απασχόληση ως ελεύθερος επαγγελματίας σε δημόσια νοσοκομεία αμείβεται πολύ καλύτερα συγκριτικά με την Ιταλία, υπογραμμίζει.

Μεταπηδώντας σε αυτές τις περιπτώσεις από το ένα δημόσιο νοσοκομείο στο άλλο, καλύπτοντας τα κενά, πληρώνονται 1.000 ευρώ για μια βάρδια 12 ωρών.

Μειώνεται στα 300 ευρώ καθαρά, λόγω υψηλής φορολογίας.

Εξακολουθεί ωστόσο να είναι ένα αξιοσέβαστο ημερομίσθιο, συγκριτικά με τα δεδομένα πίσω στην πατρίδα.

Στα δημόσια νοσοκομεία στη βόρεια Ιταλία, αναφέρει ο συνδικαλιστής, οι γιατροί πλήρους απασχόλησης αμείβονται κατά μέσο όρο με 2.600 ευρώ το μήνα και οι νοσοκόμοι/ες στα επείγοντα παίρνουν περίπου 1.700 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των νυχτερινών βαρδιών.

«Δεν μπορώ να κατηγορήσω τους συναδέλφους μου που έφυγαν»,  λέει ο Γκάρμπολι, «αλλά παραμένω εδώ γιατί αισθάνομαι ότι είναι το σωστό».

Για τον ίδιο και τους συναδέλφους του στο νοσοκομείο Giuseppe Castelli αυτό σημαίνει διπλοβάρδιες και μηδέν διακοπές.

Με λιγότερους γιατρούς και νοσηλευτές, εν τω μεταξύ, ο χρόνος αναμονής για τους ασθενείς αυξάνεται.

Είναι απλά μαθηματικά.

Πάρα πολλή δουλειά, όχι αρκετά χέρια.

«Πήγα τη γυναίκα μου στα επείγοντα», εξιστορεί ένας Ιταλός, «αλλά χρειάστηκαν δυόμιση ώρες μέχρι να την δει ένας γιατρός».

Υπάρχουν και χειρότερα, εάν αναλογιστεί κανείς τα δεδομένα λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα, σε μια άλλη χώρα της ΕΕ, που συνεχίζει να έχει τα «μαύρα σκήπτρα» στο υψηλότερο χρέος στην Ε.Ε., μόλις δεύτερη μετά την Ιταλία.

Δεν είναι άλλη από την Ελλάδα.

Μέλος του ιατρικού προσωπικού στα όρια της αντοχής, εν μέσω της πανδημίας COVID-19, σε νοσοκομείο της Βαρέζε, στη βόρεια Ιταλία (REUTERS/Flavio Lo Scalzo)

«Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις»

Με τη βόρεια Ιταλία να έχει δοκιμαστεί σκληρά από την πανδημία COVID-19, η κρίση στο εθνικό σύστημα υγείας είναι πια τόσο οξεία, ώστε να βγαίνουν από τον «πάγο» συνταξιούχοι γιατροί, για να καλύψουν τα κενά ως ιδιώτες.

«Με αυτόν τον τρόπο, μπορώ να παράσχω στο νοσοκομείο 150 επιπλέον ώρες χρόνου χειρουργείου», λέει ο Δρ. Κάρλο Μαεστρόνε, επικεφαλής μέχρι τον περασμένο Ιούνιο του Τμήματος Αναισθησιολογίας στα νοσοκομεία της Βερμπάνια και της Ντομοντόσολα, στην βόρεια περιφέρεια του Πεδεμοντίου.

Για την κάλυψη των δραματικών κενών στο ιατρικό προσωπικό στη βόρεια Ιταλία έχει μάλιστα ιδρυθεί το Pediacoop, ένας συνεταιρισμός γιατρών, που παρέχουν επί του τούτου τις υπηρεσίες τους ως ελεύθεροι επαγγελματίες.

«Στέλνουμε γιατρούς για να καλύψουν τα κενά, όπου χρειάζεται», λέει ο επικεφαλής τους, Δρ. Φαμπρίτσιο Κομάλτρα.

«Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι απαραίτητοι -απλά δεν υπάρχει αρκετό μόνιμο προσωπικό», παρατηρεί στο ρεπορτάζ της η εφημερίδα La Stampa.

«Αλλά όταν έρχονται, πρέπει να πάνε σε άλλο νοσοκομείο», επισημαίνει.

«Αυτή η συνεχής εναλλαγή “σπάει” τη συνέχεια της περίθαλψης, αφήνοντας τους χρόνια ασθενείς στα χέρια ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου ιατρικού ρόστερ».

Κατά τον περιφερειακό σύμβουλο Υγείας, Φεντερίκο Ριμπόλντι -εκλεγμένο με το κυβερνών κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι- «δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις».

«Το συζητήσαμε πρόσφατα σε συνεδρίαση στη Ρώμη», ανέφερε.

Η λύση;

«Προσπαθούμε να φέρουμε επαγγελματίες από το εξωτερικό», αλλά «χρειαζόμαστε οικονομικά κίνητρα για τις περιοχές που έχουν ελλείψεις».

«Τελικά», σχολιάζει η εφημερίδα La Stampa, «όλα καταλήγουν στους χαμηλούς μισθούς».