Τα Χριστούγεννα στη Λάρισα πριν 4 δεκαετίες μέσα από τις διαφημίσεις – Σκιαγραφώντας την κουλτούρα της εποχής με οδηγό τις μακέτες

Οι διαφημίσεις πάντα μου κέντριζαν το ενδιαφέρον. Από μικρή. Κάποιες τις έβρισκα τόσο εύστοχες και έξυπνες που πολύ θα ήθελα να γνωρίσω το άτομο ή την ομάδα που τη σκέφτηκε. Είναι εντελώς περιττό πλέον σήμερα να αναλωθεί κανείς στο να περιγράψει την σπουδαιότητα και τη δύναμη της διαφήμισης, την εξουσία που ασκεί σε κάθε τομέα της ζωής του ανθρώπου. Αλλά η ιστορική της διαδρομή εξακολουθεί να είναι σταθερά γοητευτική.

Πως εξελίχθηκε στην Ελλάδα και δη στη Λάρισα;

Στα χέρια μου έπεσε ένα τεύχος από το περιοδικό «Στιγμές» που εκδίδονταν τη δεκαετία του ’80 στην πόλη μας. Και συγκεκριμένα, το τεύχος 16 του Ιανουαρίου του 1988. Μέσα στις 130 σελίδες του περιοδικού μέτρησα 68 διαφημίσεις που σκιαγραφούν και χαρτογραφούν την κουλτούρα της εποχής στη Λάρισα, την εμπορική δραστηριότητα, τη διασκέδαση. Από αυτές οι 21 ήταν από επιχειρήσεις που περιλάμβαναν ευχές στο κοινό για τα Χριστούγεννα και για το «σωτήριον» τότε έτος του 1988. Το 30% δηλαδή είχε αμιγώς ευχητήριο χαρακτήρα.

Σήμερα, το ποσοστό έχει αυξηθεί δραματικά. Ο κόσμος της διαφήμισης έχει αλλάξει εξ ολοκλήρου. Νέες τεχνολογίες, πιο σύγχρονες ιδέες, εξοπλισμός που κάνει πια τα πάντα, εφέ και ότι άλλο βάλει ο νους σου, κάνουν τις παλιές διαφημίσεις να μοιάζουν τόσο απλές. Και όμως, για όσους τις έζησαν τις χρυσές δεκαετίες του 80 και του 90 οι παλιές διαφημίσεις δεν ήταν καθόλου απλές. Ο κόσμος της διαφήμισης ήταν πάντα pro.

Πως εύχονταν λοιπόν στους Λαρισαίους, οι τοπικοί επιχειρηματίες της εποχής, τότε, σχεδόν 40 χρόνια πριν;

Οι μέρες  των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πάντα σε γυρίζουν στα παλιά. Ε, λοιπόν εμείς γιατί να διαφέρουμε;

Της Εύης Μποτσαροπούλου

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν μιλούν από μόνες τους. Στην πλειοψηφία τους είναι ασπρόμαυρα απλά σκιτσάκια, υπάρχουν όμως και κάποιες που πλησιάζουν περισσότερο στο γραφιστικό στοιχείο της διαφημιστικής μακέτας όπως την ξέρουμε σήμερα.

Biberon γιατί… «και οι καλές γιορτές… είναι ζήτημα επιλογής», Μονοπώλιο και Stadium, Λάμπα… για να νιώσουμε «την μαγεία των εορτών» και το εορταστικό πρόγραμμα με το Μουσικό Συνεργείο.

Διαφημίσεις από επιχειρήσεις που άντεξαν στο χρόνο και λειτουργούν μέχρι σήμερα… Σούλα καλλυντικά, Del Monte…

Αλλά και το κλασικό κουρείο Τόνης, boutique, οπτικά, καταστήματα με χαλιά και πράγματα για το σπίτι, συνεργεία αυτοκινήτων, κομμωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, εργαστήρια ελεύθερων σπουδών…

Μια και ψαχουλεύουμε πίσω στον χρόνο της διαφήμισης, αξίζει να αναφέρουμε ότι τα πρώτα ψήγματα διαφημιστικών μηνυμάτων απαντώνται στην αρχαιότητα, στην Αίγυπτο, στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη και είχαν φυσικά προφορικό χαρακτήρα. Οι κήρυκες επιτελούσαν το διαφημιστικό έργο, μέχρι την ανακάλυψη της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο, το 1438. Η έννοια δε της διαφήμισης εμφανίστηκε αυτούσια το 1655, όταν και τη συναντούμε για πρώτη φορά γραμμένη. Στην Αγγλία καταγράφεται η πρώτη διαφήμιση σε έντυπο μέσο που απευθύνεται στη μάζα του λαού –  αφορούσε τον καφέ, στο ‘Public Adviser’ το 1650 περίπου.

Στην χώρα μας, για πρώτη φορά η διαφήμιση κάνει την εμφάνισή της τη δεκαετία του 1930. Ωστόσο, το χρονικό πλαίσιο εξέλιξης της διαφήμισης ανάγεται στη δεκαετία του ’50 και έκτοτε. Αλλά οι δεκαετίες 1970 και 1980, στην Ελλάδα, υπήρξαν καθοριστικές για τη διαμόρφωση του λεγόμενου «διαφημιστικού χάρτη», ενώ η δεκαετία του 1990 αποτελεί επανάσταση στη χώρα μας για τον τομέα της διαφήμισης λόγω της εμφάνισης του διαδικτύου.

Το τεύχος, με βάσει τα παραπάνω, του περιοδικού Στιγμές του 1988 σκιαγραφεί λοιπόν εξαιρετικά την διαδρομή της διαφήμισης στο μεταίχμιο της μεγάλης αλλαγής λίγο μόνο καιρό πριν το ίντερνετ και την ψηφιακή εποχή!