Η ζωή, το έργο και η παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη – Τετράημερο εθνικό πένθος, συγκινητικά μηνύματα συνεργατών και αντιπάλων

Πρωθυπουργός για δύο τετραετίες, οραματιστής της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας και αρχιτέκτονας του εκσυγχρονισμού, ο Κώστας Σημίτης, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 88 ετών, αφήνοντας το δικό του αποτύπωμα στην ελληνική ιστορία. Παρακαταθήκη του η ένταξη της Ελλάδας στον «σκληρό πυρήνα» του Ευρώ, η είσοδος της Κύπρου στην Ε.Ε. και  τα μεγάλα έργα για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων που φέρουν την υπογραφή του. Πρωθυπουργός, Πανεπιστημιακός, Αντιστασιακός, είχε πάντα σταθερή ιδεολογική, αξιακή και πολιτική ταυτότητα. επισημαίνουν συνεργάτες του.

«Οραματίστηκε μια Ελλάδα ισχυρή και ισότιμη στην Ευρώπη», επεσήμανε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Συνόδευσε την Ελλάδα στα μεγάλα εθνικά της βήματα», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Δεν προχωράς χωρίς σχέδιο – χωρίς στόχο και πρόγραμμα υλοποίησης. Προχωράς με τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις, αλλά συχνά κόντρα στο ρεύμα. Είναι το τίμημα που πρέπει να καταβληθεί, για να είναι το όφελος που θα προκύψει πολύ μεγαλύτερο. Γι` αυτό και πιστεύω, παρά τα εμπόδια, δεν πρέπει να διστάζουμε, πίστευε, όπως είχε δηλώσει o Kώστας Σημίτης.

Η εικόνα του να κάνει ανάληψη τα πρώτα ευρώ από ΑΤΜ πέρασε στην ιστορία μαζί με τη δήλωσή του ότι το Ευρώ σημαίνει για την χώρα μας, μια βαθιά τομή στην οικονομία της. 
 
Διατέλεσε πρωθυπουργός σε κομβική χρονική στιγμή για την χώρα, από το 1996 έως το 2004.

Γεννημένος στις 23 Ιουνίου 1936 στον Πειραιά, σπούδασε νομική και οικονομικά στη Γερμανία και στην Αγγλία, όπου γνώρισε τη σύζυγο του Δάφνη, με την οποία απέκτησαν δύο κόρες.
 
Πανεπιστημιακός και αντιστασιακός,με αντιδικτατορική δράση, την περίοδο της Χούντας στην Ελλάδα. Το 1970 έγινε μέλος του ΠΑΚ στην Γερμανία. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του του ΠΑΣΟΚ και συνέβαλλε καθοριστικά στην διατύπωση της ιδρυτικής διακήρυξης τους κόμματος της 3ης Σεπτέμβρη του 1974. Συμμετείχε στο πρώτο
Εκτελεστικό Γραφείο και στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή του. Το 1981,  έγινε υπουργός Γεωργίας, το 85 ανέλαβε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ενώ διατέλεσε και υπουργός Παιδείας, Βιομηχανίας, Εμπορίου.

Το ημερολόγιο έδειχνε 18 Ιανουαρίου του 1996 όταν μετά από ψηφοφορία της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία.

Μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, αναμετρήθηκε με τον Άκη Τσοχατζόπουλο για την προεδρία του κόμματος στο 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, όπου βγήκε νικητής. Επανεκλέχθηκε πρόεδρος του κινήματος και στο συνέδριο του Μαρτίου το 1999, αλλά και σε αυτό που έγινε τον Οκτώβριο του 2001.

Πρέπει να συνηθίσουμε ακριβώς σε όλα τα κόμματα, ότι μπορεί να υπάρχει μια διαφορετική γνώμη. Ότι ένα κόμμα σημαίνει και κοινότητα και ετερότητα, είχε δηλώσει τότε στην ΕΡΤ.

Στις 7 Ιανουαρίου 2004, ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, παραμένοντας όμως πρωθυπουργός μέχρι τη λήξη και της δεύτερης θητείας του στις 7 Μαρτίου του ίδιου έτους.

Η διαδοχή του Ανδρέα – Η κρίση στα Ίμια

Εκλέγεται για πρώτη φορά πρωθυπουργός τον Ιανουάριο του 1996 από την Κοινοβουλευτική Ομαδα του ΠΑΣΟΚ , μετά την παραίτηση ( για λόγους υγείας) του Ανδρέα Παπανδρέου. «Όλοι μαζί για την ισχυρή Ελλάδα που θα έχει ρόλο και φωνή στην Ευρώπη», είχε τότε δηλώσει.

Η πορεία του Κ. Σημίτη συνδέθηκε με τον ευρωπαϊσμό και τον εκσυγχρονισμό. Η Ελλάδα αναλαμβάνει το μεγάλο εγχείρημα των Ολυμπιακών αγώνων , η χώρα κινείται σε τροχιά προετοιμασίας του μετρό της Αθήνας, το τραμ, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Αττική Οδός, η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός είναι από τα έργα που παραδόθηκαν , ενώ η Ελλάδα μπαίνει στην ζώνη του Ευρώ.

Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με άλυτο το Κυπριακό

Απο τις κορυφαίες στιγμές της 8ετούς διακυβένησης του ήταν η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ χωρίς την επίλυση του Κυπριακού.

Τις πρώτες μέρες της πρωθυπουργίας του, κλήθηκε να διαχειριστεί την κρίση στα ‘Ιμια, μια από τις σοβαρότερες κρίσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Οι τελευταίες δραματικές ώρες: Χωρίς σφυγμό η διακομιδή στο νοσοκομείο Κορίνθου

Ο Κώστας Σημίτης έφτασε στο εξοχικό του στους Αγίους Θεοδώρους  το Σάββατο, ιδιαιτέρως ευδιάθετος. Λίγες ώρες αργότερα όμως, νωρίς το πρωί μεταφέρθηκε χωρίς σφυγμό με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο Κορίνθου.

«Σήμερα και περί ώρα 7:30 περίπου διακομίστηκε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου μας, με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ χωρίς τις αισθήσεις του ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Έγινε προσπάθεια ανάνηψης που δυστυχώς απέβη άκαρπη και διαπιστώθηκε ο θάνατός του», ανακοίνωσε το Νοσοκομείο Κορίνθου.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, λόγω του αιφνίδιου θανάτου, θα γίνει νεκροψία, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.

Δημοσία δαπάνη η κηδεία – Η πολιτεία εκφράζει την αναγνώριση της σημαντικής προσφοράς του Κώστα Σημίτη

Σύμφωνα και με την ανάρτηση του υπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου, «ήταν ένας πολιτικός που τιμήθηκε δύο φορές από τον ελληνικό λαό με το αξίωμα του πρωθυπουργού».

Με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού και δημοσία δαπάνη θα γίνει την Πέμπτη, 9 Ιανουαρίου, στις 12:00 το μεσημέρι στη Μητρόπολη Αθηνών ενώ στη συνέχεια η ταφή του θα γίνει στο Α` Νεκροταφείο.

Κατά το τετραήμερο εθνικό πένθος, θα κυματίζουν μεσίστιες οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια.

Το πρωτόκολλο της νεκρώσιμης τελετής με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού

Αγήματα από τα 3 σώματα του Στρατού και τρεις βολές από διμοιρία, ορίζει μεταξύ άλλων το πρωτόκολλο.

Στο εσωτερικό του κοιμητηρίου τάσσεται διμοιρία η οποία βάλλει τρεις φορές με αβολίδοτα φυσίγγια κατά τον ενταφιασμό του νεκρού, ενώ η στρατιωτική μουσική παιανίζει το Εμβατήριο της Σημαίας.

Τιμές προς το νεκρό αποδίδονται κατά την έξοδο από την οικία του, την είσοδο και την έξοδο από το ναό που θα τελεστεί η νεκρώσιμος ακολουθία, και την άφιξη της πομπής στο κοιμητήριο. Οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν κανονικά όπως και τα σχολεία.

Θλίψη για τον πολιτικό που άφησε το στίγμα του στην μεταπολιτευτική Ελλάδα 

«Aπό τις πιο σημαντικές και πολύπλευρες πολιτικές προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας μας», χαρακτηρίζει τον εκλιπόντα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι η παρουσία του στον δημόσιο βίο της χώρας συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση μιας άλλης πολιτικής συνείδησης και κουλτούρας στη Μεταπολίτευση. «Το δημοκρατικό ήθος, η αγωνιστικότητα και η χαμηλότονη αφοσίωση στο καλό της Πολιτείας μας συνόδευσαν τον Κώστα Σημίτη σε όλη τη ζωή του, στην αντίσταση στη δικτατορία, στην ακαδημαϊκή του πορεία, στην σπουδαία πολιτική του διαδρομή». 

«Η παρουσία του στον δημόσιο βίο της χώρας συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση και τη συνέχεια μιας άλλης πολιτικής συνείδησης και κουλτούρας στη Μεταπολίτευση, με έμφαση στη μέθοδο,τον ορθολογισμό και την προσήλωση στον στόχο. Με σταθερή, κύρια αναφορά του την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και το ρεύμα του εκσυγχρονισμού,οραματίστηκε, ως Πρωθυπουργός, μια Ελλάδα ισχυρή και ισότιμη στην Ευρώπη», επισημαίνει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Με απόφαση της Κυβέρνησης, η κηδεία του Κώστα Σημίτη θα γίνει δημόσια δαπάνη, θα αποδοθούν τιμές εν ενεργεία Πρωθυπουργού και θα κηρυχθεί τετραήμερο εθνικό πένθος. Στη συλληπητήρια δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τον θάνατο του Κώστα Σημίτη, επισημαίνεται: «Με θλίψη και σεβασμό αποχαιρετώ τον Κώστα Σημίτη. Τον άξιο και ευγενή πολιτικό αντίπαλο. Αλλά και τον Πρωθυπουργό που συνόδευσε την Ελλάδα στα μεγάλα εθνικά  της βήματα: την ένταξη στην Ευρωζώνη και στο Ευρώ και την είσοδο της Κύπρου στην Ευρώπη. Μία προσωπικότητα η οποία, αναμφίβολα, αφήνει το δικό της αποτύπωμα στην εξέλιξη του τόπου, όλες τις τελευταίες δεκαετίες. (…)  Κυρίως, όμως, ένας καταλύτης της δημόσιας ζωής, που έθεσε με τόλμη στο επίκεντρό της την μεγάλη προσπάθεια του εκσυγχρονισμού της χώρας. «Ο εκσυγχρονισμός δεν έχει ημερομηνία λήξης», πίστευε ο ίδιος, λέει μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης και προσθέτει:

«Ανεξάρτητα από πολιτικές διαφορές, νομίζω ότι αυτή η παρακαταθήκη του διατρέχει και σήμερα, ως κοινή διεκδίκηση, τα ζητούμενα της πατρίδας. Κάτι που σηματοδοτεί το μερίδιο προσφοράς του Κώστα Σημίτη σε αυτήν. Επιτρέποντάς του, στο εξής, να διατηρεί μία ξεχωριστή θέση στη μνήμη και στην Ιστορία. Τα πιο ειλικρινή μου συλλυπητήρια στη γυναίκα του Δάφνη, τις κόρες και τους δικούς του ανθρώπους».

«Καθώς μελετάμε και ξαναζυγίζουμε τα 50 χρόνια από την μεταπολίτευση του 1974, ο Κώστας Σημίτης, που ως πρόσωπο συνδιαμόρφωσε σημαντικά αυτήν την περίοδο, πέρνα σήμερα με την εκδημία του στην ευάριθμη χορεία των πραγματικά ιστορικών προσωπικοτήτων», αναφέρει ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας και προσθέτει: «.Έχοντας εκλεγεί, με την ψήφο του κυρίαρχου ελληνικού λαού δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας το 1996 και το 2000, αφήνει πίσω του ένα συγκεκριμένο έργο στο οποίο προφανώς ξεχωρίζει η ένταξη στην ΟΝΕ και η συμπαράστασή μας στην κυπριακή ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπήρξε μεθοδικός, σοβαρός, ρεαλιστής στους στόχους του, ακατάδεκτος στον λαϊκισμό και στην κολακεία, συχνά δε εξέφραζε την γνώμη του αρθρογραφώντας ή συγγράφοντας βιβλία σε κρίσιμα πολιτικά και εθνικά θέματα με μία ευγενική και καθόλου προκλητική παρρησία». 

Ο Νίκος Ανδρουλάκης συλληπήθηκε τηλεφωνικά την Δάφνη Σημίτη. Στο μήνυμά του αναφέρει ότι «ο Κώστας Σημίτης ήταν από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Μεταπολίτευσης αφήνοντας σπουδαία πολιτική παρακαταθήκη και κάνοντας πράξη την ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη. Ο πρώην Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν βαθιά οραματιστής και ευρωπαϊστής. Συνέδεσε την πρωθυπουργία του με κορυφαίες εθνικές επιτυχίες: την ένταξη της χώρας στον σκληρό πυρήνα του ευρώ και την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με άλυτο το Κυπριακό.
Ο Κώστας Σημίτης και το έργο των κυβερνήσεών του σφράγισαν μία από τις πιο δημιουργικές
περιόδους της χώρας. Αγωνίστηκε κατά της χούντας με τους συντρόφους του στη Δημοκρατική Άμυνα και έπειτα στο
ΠΑΚ.Τον αποχαιρετούμε με βαθύ σεβασμό και ευγνωμοσύνη για τους πρωτοπόρους δρόμους, που άνοιξε
για την πατρίδα μας και τον ελληνικό λαό».

«Οικοδόμησε ως πρωθυπουργός μια συνεκτική στρατηγική εκσυγχρονισμού της Ελλάδας και δυναμικής παρουσίας της στα Βαλκάνια, στην ευρύτερη περιοχή και στην ΕΕ», δήλωσε ο Γιώργος Παπανδρέου, που στις 6 Ιανουαρίου του 2004, διαδέχθηκε τον Κώστα Σημίτη  στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.  

Ο τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος επισημαίνει ότι « ο Κώστας Σημίτης υπήρξε μια πολλαπλώς ξεχωριστή και σημαίνουσα προσωπικότητα στην πρόσφατη πολιτική ζωή του Τόπου, τις θετικές όψεις της οποίας αναγνωρίζουν -ή οφείλουν ν’ αναγνωρίζουν- και οι πολιτικοί του αντίπαλοι».
 
«Εκφραστή του εκσυγχρονιστικού ρεύματος», χαρακτηρίζει τον εκλιπόντα ο Ευάγγελος Βενιζέλος,  ένας άνθρωπος που ήταν πολύ κοντά στον Κώστα Σημίτη. «Αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή για μια Ελλάδα που μπορεί να κινείται ισότιμα στην Ευρώπη και διεκδικεί τη θέση της στο διεθνές γίγνεσθαι έχοντας επίγνωση των συσχετισμών και των καταστάσεων».
 
«Ανέλαβε εν μέσω μιας κρίσης  μια βαλκανική χώρα στην Ευρώπη και παρέδωσε μια ευρωπαϊκή χώρα στα Βαλκάνια», τόνισε ο Δημήτρης Ρέππας, από τους στενότερους συνεργάτες του εκλιπόντος.
 
Ο Χρήστος Πρωτόπαππας, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα τόνισε ότι ο Κώστας Σημίτης «σαφώς είχε όραμα και στρατηγική και θέληση να πετύχει την ΟΝΕ κι επίσης διείσδυσε στο κέντρο και το κατέκτησε ενώ τον χαρακτήρισε Σοσιαλδημοκράτη και βαθιά αντιδεξιό». 

«Δάσκαλο και μεγάλο εκσυγχρονιστή», αποκαλεί τον Κώστα Σημίτη, η Άννα Διαμαντοπούλου, τονίζοντας:« Στο κάδρο των μεγάλων Ελλήνων. Έβαλε την Ελλάδα στην ΟΝΕ, έβαλε την Κύπρο στην ΕΕ».  
 
« Ό,τι και να πει κανείς είναι λίγο. Ένας Πρωθυπουργός που απέδειξε ότι όταν θέλει η Ελλάδα μπορεί», τόνισε ο Παύλος Γερουλάνος.   
 
Στο μεταρρυθμιστικό έργο του πρώην πρωθυπουργού αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη: «Ο Κώστας Σημίτης συνέδεσε το όνομά του με βαθιές θεσμικές μεταρρυθμίσεις και την επιμονή στη θεμελίωση μιας βιώσιμης οικονομίας και μιας ανθεκτικής παραγωγικής βάσης», τόνισε.
 
Ο Υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Δένδιας, επισημαίνει ότι «ο Κώστας Σημίτης έβαλε τη δική του σφραγίδα στις πολιτικές εξελίξεις, ως Πρωθυπουργός σε μία κρίσιμη πολιτική συγκυρία. Την αποτίμηση για όλες τις πτυχές της πολιτικής του δράσης θα την κάνει η Ιστορία»..
 
 «Ο Κώστας Σημίτης έφυγε έχοντας αφήσει  σημαντικό  το αποτύπωμα του.  Ευρωπαϊστής, ευγενής, διακεκριμένος  πανεπιστημιακός  δάσκαλος», επισημαίνει ο Υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης. 

Τη θλίψη του εξέφρασε και ο πρόεδρος  της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.«Ο ήπιος πολιτικός του λόγος, μακριά από λαϊκισμούς και η πολιτική του δράση εδράζονταν σε μια διαρκή φιλοσοφία εκσυγχρονισμού και μεταρρυθμίσεων», αναφέρει.
 

Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του Κώστα Σημίτη και από τους πολιτικούς αντιπάλους του

 
«Αυτή την ώρα οφείλουμε να τον αποχαιρετήσουμε με σεβασμό και να κρατήσουμε τα συμπεράσματα για τις πολιτικές που πρέπει να αλλάξουμε ή να ενισχύσουμε. Η τελική κρίση του έργου του ανήκει στην ιστορία», τόνισε ο Σωκράτης Φάμελλος.

«Ο Κώστας Σημίτης άφησε ισχυρό αποτύπωμα στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας μας. Συνέδεσε το όνομά του με το δικό του όραμα για τον εκσυγχρονισμό που καθόρισε τόσο την οικονομική εξέλιξη της χώρας όσο και τη φυσιογνωμία του πολιτικού της συστήματος. Σημαντική, επίσης, παρακαταθήκη στην εξωτερική μας πολιτική, αφήνει με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, καθώς και την έναρξη της ευρωπαικής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων με την ατζέντα της Θεσσαλονίκης», αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας.
 
 «Υπήρξε ένας πολιτικός αντίπαλος που συνέδεσε το όνομά του με σημαντικά πολιτικά γεγονότα, υπερασπιζόμενος με συνέπεια τις θέσεις και τους στόχους της αστικής πολιτικής», ανακοίνωσε το ΚΚΕ.
 
 
«Η Αριστερά τοποθετήθηκε ορθά απέναντι στις πολιτικές των κυβερνήσεων Σημίτη, πολιτικές που υπηρέτησαν ένα παραγωγικό μοντέλο επίπλαστης ευμάρειας, που στην ουσία του αποδείχτηκε άδικο και αδιέξοδο», αναφέρει ο Αλέξης Χαρίτσης.
 
«Πέρα από την ανθρώπινη πτυχή και τα συλλυπητήρια για την απώλεια ενός ανθρώπου, το πολιτικό πρόσωπο κρίνεται από τις πολιτικές του πράξεις που καθορίζουν και την παρακαταθήκη που άφησε», ανακοίνωσε η Ελληνική Λύση.
 
Στο εκσυγχρονιστικό αποτύπωμα του Κώστα Σημίτη, αναφέρεται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας: «Αναμφισβήτητα ο Κώστας Σημίτης ανήκει στη χορεία των ηγετών εκείνων που έθεσαν τις βάσεις για τη σημερινή θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και στον κόσμο.
 
«Μου έκανε την τιμή να μου αναθέσει, παρ’ ότι γνώριζε ότι προερχόμουν και είχα υπηρετήσει ως βουλευτής άλλον πολιτικό χώρο, την αποστολή της διεκδίκησης των αγώνων και αργότερα, με δική του και πάλι πρόταση, την θέση της Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής των αγώνων», αναφέρει η Γιάννα Αγγελοπούλου.
  
Τα συλλυπητήρια τους εξέφρασαν και οι «Σπαρτιάτες».

Ρεπορτάζ: Λίνα Μπεθάνη, Κώστας Κωνσταντόπουλος, Μίλτος Σακελλάρης