Τέλος της εποχής Τριντό: Πώς άλλαξε τον Καναδά

«Ηλιόλουστους δρόμους» είχε υποσχεθεί στους Καναδούς ο Τζάστιν Τριντό αναλαμβάνοντας την ηγεσία της χώρας το 2015, όταν το Φιλελεύθερο Κόμμα έκανε την έκπληξη εξασφαλίζοντας μια απρόσμενη πλειοψηφία στις γενικές εκλογές της βορειοαμερικανικής χώρας.

Αφού δεσμεύτηκε να εγκαινιάσει μια «πραγματική αλλαγή» μετά από μια μακρά περίοδο διακυβέρνησης των Συντηρητικών, σχεδόν δέκα χρόνια μετά ο Τριντό παραιτείται από επικεφαλής των Φιλελευθέρων και ουσιαστικά τερματίζει τη θητεία του ως πρωθυπουργός του Καναδά, εν μέσω ενός κύματος εσωτερικής διαφωνίας, πιέσεων της αντιπολίτευσης και απογοητευτικών δημοσκοπικών επιδόσεων.

Πρόκειται για μια δραματική πτώση για τον Τριντό, ο οποίος βρισκόταν στο τιμόνι του Φιλελεύθερου Κόμματος από το 2013. Ανέλαβε τα καθήκοντά του με μια ιδιαίτερα φιλόδοξη ατζέντα, από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέχρι την ενίσχυση των κοινωνικών προγραμμάτων και τη βοήθεια της καναδικής μεσαίας τάξης.

Τους τελευταίους μήνες, ο Τριντό αντιμετώπιζε πιέσεις και στο δικό του κόμμα, όπου μια σειρά βουλευτών τον προέτρεπε να παραιτηθεί πριν από τις επόμενες εκλογές, ενώ βρέθηκε απέναντι και στην οργή του κοινού για τον χειρισμό του σε θέματα όπως το κόστος των τροφίμων και η στέγαση.

Πιο πρόσφατα, η απειλή από τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες, να επιβάλει δασμούς 25 τοις εκατό στις εισαγωγές πυροδότησε νέα σκληρή κριτική και ώθησε στην παραίτηση μια από τους κορυφαίες πολιτικές συμμάχους του Τριντό, την υπουργό Οικονομικών Κρίστια Φρίλαντ.

Το ξεκίνημα

Οι Φιλελεύθεροι υπό την ηγεσία του Τζάστιν Τριντό εξασφάλισαν την πλειοψηφία στις καναδικές εκλογές του 2015 με σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας το «Πραγματική Αλλαγή Τώρα».

Ο 43χρονος τότε πρώην δάσκαλος και γιος του πρώην πρωθυπουργού Πιέρ Έλιοτ Τριντό, υποσχέθηκε να ενώσει τη χώρα και να τερματίσει τα χρόνια του διχασμού υπό τον συντηρητικό Χάρπερ, που βρισκόταν στην εξουσία από το 2006.

«Κερδίσαμε τον φόβο με την ελπίδα. Νικήσαμε τον κυνισμό με σκληρή δουλειά. Νικήσαμε την αρνητική, διχαστική πολιτική με ένα θετικό όραμα που φέρνει κοντά τους Καναδούς», έλεγε ο Τριντό στη ομιλία του μετά την εκλογική νίκη το 2015.

Το πρώτο διάστημα, ο Τριντό αποσπούσε ευρέως επαίνους για τη συγκρότηση του πρώτου υπουργικού συμβουλίου του Καναδά με ισορροπία μεταξύ των φύλων, σε μια από τις πρώτες πράξεις του ως πρωθυπουργού.

Αποκατέστησε τη χρηματοδότηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, CBC/Radio-Canada, και εισήγαγε ένα φορολογικό επίδομα παιδιού, ενώ δεσμεύτηκε να υποστηρίξει την καναδική μεσαία τάξη και να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση.

Όμως με την πάροδο του χρόνου, η δημοτικότητα του Τριντό μειώθηκε. Το Φιλελεύθερο Κόμμα κέρδισε την επανεκλογή το 2019 και το 202 , αλλά και τις δύο φορές ως κυβέρνηση μειοψηφίας.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τόσο οι κεντρώοι Φιλελεύθεροι, όσο και το αριστερό Νέο Δημοκρατικό Κόμμα (NDP) κυμαίνονται γύρω στο 20 τοις εκατό στο δρόμο προς τις επόμενες εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το φθινόπωρο. Και τα δύο κόμματα είναι πολύ πίσω από τους Συντηρητικούς, οι οποίοι συγκεντρώνουν περίπου το 40% των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος.

Η περίοδος του Τριντό στην εξουσία χαρακτηρίζεται ένα μικτό ρεκόρ επιτυχιών και αποτυχιών, σχολίασε η Λίζα Γιανγκ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι, η οποία ανέφερε για παράδειγμα τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) και τις διάδοχες μορφές της.

Πιο πρόσφατα, η κυβέρνηση του Τριντό εισήγαγε επίσης μια σειρά προοδευτικών κοινωνικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης μιας προσιτής παιδικής φροντίδας και ενός προγράμματος οδοντιατρικής περίθαλψης.

Εντούτοις, παρότι πραγματοποίησε ορισμένες από τις υποσχέσεις του, ο Τριντό απέτυχε να εφαρμόσει άλλες, όπως αυτές που είχαν σχέση με την κλιματική αλλαγή.

Ενώ ο Τριντό είχε υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, υποστήριξε επίσης και πολλά μεγάλα έργα αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου που διασχίζουν τον Καναδά, συμπεριλαμβανομένου του ακυρωμένου αγωγού Κιστόουν προς τις ΗΠΑ.

Παράλληλα, εν μέσω της αμερικανικής καταστολής των μεταναστών το 2017, ο Τριντό ανακοίνωνε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο Καναδάς θα καλωσόριζε «αυτούς που δραπετεύουν από τη δίωξη, τον τρόμο και τον πόλεμο… ανεξάρτητα από την πίστη τους».

Όμως, αφού ο Καναδάς γνώρισε μια έκρηξη της παράτυπης μετανάστευσης, η κυβέρνηση του Τριντό – υπό την πίεση των δεξιών κυβερνητών των πολιτειών – απάντησε με αυστηρότερους περιορισμούς στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά για να δυσκολέψει τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες να υποβάλουν αίτηση για προστασία, ενώ πρόσφατα συνέδεσε τη μετανάστευση με το αυξανόμενο κόστος στέγασης, τροφοδοτώντας την ενίσχυση ενός αντιμεταναστευτικού κλίματος.

Με τα χρόνια, οι υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων επέκριναν την κυβέρνηση του Τριντό ότι υπόσχεται ένα πράγμα αλλά κάνει κάτι άλλο.

Βαθιές διαιρέσεις                                                                                    

Η περίοδος του Τριντό στην εξουσία σημαδεύτηκε από μια τάση αυξανόμενης πολιτικής πόλωσης, όπως άλλωστε συμβαίνει παντού στον κόσμο.

Καθώς ο Καναδάς αντιμετώπιζε την πανδημία COVID-19 και την σχετική οικονομική ύφεση, ο Τριντό έγινε στόχος αυξανόμενης οργής του κοινού για τα μέτρα καραντίνας, το αυξημένο κόστος ζωής και άλλα.

Η κατάσταση έγινε εκρηκτική στις αρχές του 2022, όταν δεξιές ομάδες οργάνωσαν ένα κονβόι φορτηγών και κατέλαβαν τους δρόμους έξω από το Κοινοβούλιο στην Οτάβα για αρκετές εβδομάδες καταγγέλοντας την κυβέρνηση.

Σε μέρη του δυτικού Καναδά – όπου οι κάτοικοι αισθάνονταν ιστορικά αποκλεισμένοι από τα κέντρα οικονομικής και πολιτικής εξουσίας στα ανατολικά της χώρας – τα αισθήματα κατά του Τριντό είναι βαθιά, εξηγεί η Γιανγκ.

Στις πετρελαιοπαραγωγικές επαρχίες της Αλμπέρτα και του Σασκάτσουαν, για παράδειγμα, η αρνητική διάθεση απέναντι στον Τριντό είναι ευρέως διαδεδομένη, ιδιαίτερα μετά τις προσπάθειες του Καναδού ηγέτη να αναλάβει δράση για την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της ώθησης να βάλει τιμή στις εκπομπές άνθρακα.

«Από τη μια πλευρά, ήταν πραγματικά παράδειγμα ενός Καναδού που είναι προοδευτικός και κοσμοπολίτης… Αλλά την ίδια στιγμή, άφησε τη χώρα βαθιά πολωμένη, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις σε προοδευτικές πολιτικές» επισημαίνει η Γιανγκ, που καταλήγει ότι το πραγματικό ερώτημα στο τέλος της εποχής Τριντό είναι αν η στροφή της χώρας προς τα δεξιά, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι διαρκής.

Πηγή: Al Jazeera