Νοροϊός: Γιατί η «Φεράρι των ιών» σαρώνει φέτος το βόρειο ημισφαίριο

Τον αποκαλούν «Φεράρι των ιών» λόγω της εκρηκτικής ταχύτητας με την οποία εξαπλώνεται σε σπίτια, γηροκομεία και κρουαζιερόπλοια. Είναι ο νοροϊός, η συχνότερη αιτία γαστρεντερίτιδας, ο οποίος εξαπλώνεται αυτό τον χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο και κάνει τους ασθενείς να τρέχουν στην τουαλέτα λόγω της «εκρηκτικής διάρροιας» και των εμέτων που προκαλεί.

Τα προκαταρκτικά δεδομένα «σίγουρα στηρίζουν την εκτίμηση ότι θα έχουμε μια πολύ έντονη χρονιά για τον νοροϊό» δήλωσε στο περιοδικό Science η Λίστα Λίντεσμιθ, ιολόγος του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ.

Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, 91 επιδημίες καταγράφηκαν την πρώτη εβδομάδα του περασμένου Δεκεμβρίου, πάνω από το ιστορικό υψηλό των 65 επιδημιών για τη συγκεκριμένη εβδομάδα του έτους. Το δε ιικό φορτίο στα αστικά λύματα είναι περίπου δέκα φορές υψηλότερο από ό,τι πέρυσι.

Η έξαρση του ιού στο βόρειο ημισφαίριο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είναι πιθανό να οφείλεται σε ένα νέο στέλεχος του ιού που διαφεύγει από τα αντισώματα. Ένας άλλος παράγοντας είναι η άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, η επανέναρξη των ταξιδιών κρουαζιέρας και οι μεγάλες συγκεντρώσεις, εκτιμούν ειδικοί.

Κύρια αιτία νοσηλείας για διάρροια

Η διάρροια και ο έμετος που προκαλεί ο νοροϊός διαρκούν μόνο μια μέρα, ωστόσο η μετάδοση συνεχίζεται για αρκετές εβδομάδες μέχρι την ανάρρωση. Ο ιός είναι διαβόητα ανθεκτικός σε πολλά απολυμαντικά και η εισπνοή ή κατάποση μερικών ιικών σωματιδίων είναι αρκετή για να προκαλέσει λοίμωξη.

Αν και η ίωση δεν είναι συνήθως σοβαρή, μπορεί να απειλήσει τα μικρά παιδιά, τους ηλικιωμένους και όσους λαμβάνουν φάρμακα που προκαλούν ανοσοκαταστολή. Περίπου 200.000 παιδιά στον αναπτυσσόμενο χρόνο πεθαίνουν κάθε χρόνο από νοροϊό.

Ακόμα και στις ΗΠΑ, ο νοροϊός είναι σήμερα η κύρια αιτία νοσηλείας λόγω διάρροιας, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Επιπλέον, πολλοί ασθενείς αναγκάζονται να απουσιάσουν από τη δουλειά τους, κάτι που οδηγεί σε οικονομικές απώλειες ύψους 60 δισ. τον χρόνο, εκτιμούσε μελέτη του 2016.

Οι επιβάτες κρουαζιεροπλοίων φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο. Στη Βρετανία, τα εργαστήρια που πραγματοποιούν μοριακούς ελέγχους ανέφεραν αύξηση κατά 63% στα θετικά δείγματα των τελευταίων δύο εβδομάδων του 2034, συγκριτικά με τον μέσο όρο. Στο ίδιο διάστημα οι νοσηλείες αυξήθηκαν κατά 11%.

Τέσσερα παγκόσμια κύματα λοιμώξεων από νοροϊό σημειώθηκαν από το 2002 έως το 2013 λόγω της εμφάνισης νέων στελεχών.

Το νέο κύμα φαίνεται ότι προκαλείται από το νέο στέλεχος GII.17, το οποίο ανακαλύφθηκε πριν από δεκαετίες αλλά άρχισε να εξαπλώνεται πέρυσι σε ΗΠΑ και Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη.

Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, δεδομένου ότι το πλέον υποσχόμενο εμβόλιο για τον νοροϊό, αυτό της εταιρείας HilleVax, απέτυχε στις δοκιμές τον περασμένο Ιούλιο. Σε εξέλιξη βρίσκονται ωστόσο δοκιμές άλλων εμβολίων από την κινεζική φαρμακοβιομηχανία  Zhifei και την αμερικανική Moderna.

Ακόμα πάντως κι αν κυκλοφορήσει εμβόλιο, πιθανότατα δεν θα σταματά πλήρως την εξάπλωση ενός τόσο μεταδοτικού ιού.

Θα μπορούσε όμως να φρενάρει την παγκόσμια επιδημία και να προστατεύσει τουλάχιστον τις πιο ευάλωτες ομάδες.