ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ: 3 στα 5 νοικοκυριά δηλώνουν ότι το εισόδημά τους δεν επαρκεί για όλον το μήνα
![ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ: 3 στα 5 νοικοκυριά δηλώνουν ότι το εισόδημά τους δεν επαρκεί για όλον το μήνα](https://www.onlarissa.gr/wp-content/uploads/2025/02/202502131550047023.jpg)
Τρία στα πέντε (60%) νοικοκυριά δηλώνουν ότι το εισόδημά τους δεν επαρκεί για όλον το μήνα, ενώ για όσους αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση, τα χρήματα αρκούν μόλις για 19 ημέρες κατά μέσο όρο, 4 στα 5 δηλώνουν αδυναμία αποταμίευσης ενώ 1 στα 10 ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, αδυνατώντας να καλύψει ακόμη και τις βασικές του ανάγκες, όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών 2024.
ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ: Ακρίβεια η μεγαλύτερη απειλή για τα νοικοκυριά
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η οικονομική κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών το 2024 παραμέ-νει δύσκολη, με την πλειονότητα να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στην κάλυψη των ανα-γκών του. Αν και καταγράφεται μια συγκρατημένη βελτίωση σε σχέση με το 2023, η ακρίβεια συ-νεχίζει να αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την οικονομική σταθερότητα των νοικοκυριών.
Παρά τη μείωση του ποσοστού των νοικοκυριών που δηλώνουν εισοδηματική απώλεια (26,2% έναντι 30,7% το 2023), οι οικονομικές δυσκολίες παραμένουν έντονες. Το 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για όλον το μήνα, ενώ για όσους αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση, τα χρήματα αρκούν μόλις για 19 ημέρες κατά μέσο όρο. Η αδυναμία αποταμίευ-σης παραμένει ιδιαίτερα υψηλή, καθώς το 81,6% δεν καταφέρνει να αποταμιεύσει, ενώ πάνω από τα μισά νοικοκυριά δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε ένα έκτακτο έξοδο της τάξης των 500€. Την ίδια στιγμή, το 11,7% των νοικοκυριών ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, αδυνατώντας να κα-λύψει ακόμη και τις βασικές του ανάγκες.
Οι οικονομικές πιέσεις είναι εντονότερες για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, με τις πιο ευάλω-τες ομάδες να δέχονται τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Ο μισθός αποτελεί τη μοναδική ή κυρίαρ-χη πηγή εισοδήματος για πάνω από τα μισά νοικοκυριά, ενώ το 39,5% δεν έχει καμία επιπλέον πηγή χρημάτων. Ειδικά οι αυτοαπασχολούμενοι/ες και οι μικροεπιχειρηματίες βρίσκονται σε ολο-ένα και δυσμενέστερη θέση: το 53,3% των νοικοκυριών που εξαρτώνται από επιχειρηματικά έσο-δα δηλώνουν ότι το εισόδημά τους δεν επαρκεί μέχρι το τέλος του μήνα, ποσοστό που αυξήθηκε δραματικά, από 42,8% το 2023.
Επιπλέον, το 47,8% των νοικοκυριών που βασίζονται σε επιχειρη-ματικά κέρδη έχουν ετήσιο εισόδημα έως 18.000€, γεγονός που υποδηλώνει τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μικρομεσαίος επιχειρηματικός κόσμος. Το ποσοστό αυτών των νοικοκυριών που δεν έχει άλλη πηγή εισοδήματος έχει μειωθεί σημαντικά, γεγονός που υποδεικνύει ότι ένα μέρος των επιχειρηματιών έχει στραφεί σε επιπλέον πηγές άντλησης εισοδήματος, πιθανότατα σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθει στην υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση λόγω του νέου τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης. Παράλληλα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο σημειώνουν εκρηκτική αύξηση στο σύνολο των νοικοκυριών (28,9%), ενώ το 16% φοβάται πως μπορεί να χάσει την κατοικία του λόγω αδυναμίας πληρωμής δανείων ή άλλων υποχρεώσεων.
Σε τρόφιμα και λογαριασμούς οι περισσότερες δαπάνες
Στο επίκεντρο των οικονομικών πιέσεων βρίσκεται η ακρίβεια, η οποία συνεχίζει να πλήττει σχε-δόν όλα τα νοικοκυριά. Οι αυξήσεις στα τρόφιμα επηρεάζουν το 72,4% των πολιτών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να περιορίζουν δαπάνες για άλλες ανάγκες, ενώ οι δαπάνες για λογαριασμούς σπι-τιού και είδη διατροφής έχουν αυξηθεί για πάνω από το 60% των νοικοκυριών. Αντίθετα, οι πολί-τες μειώνουν τις εξόδους τους για ψυχαγωγία (41,9%) και αγορές ένδυσης-υπόδησης (39,2%). Ταυτόχρονα, η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες δυσκολεύει, με διαρκώς αυξανόμενο αριθμό νοικοκυριών να καθυστερεί ή να αδυνατεί να καλύψει ιατρικά έξοδα, λογαριασμούς ρεύματος, θέρμανσης και εκπαίδευσης.
Μπροστά σε αυτό το περιβάλλον, η πλειονότητα των πολιτών θεωρεί ότι τα πιο αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης της οικονομικής δυσχέρειας είναι η αύξηση μισθών και συντάξεων (69%), η ενίσχυση των ελέγχων στην αγορά για περιορισμό της αισχροκέρδειας (52,7%) και η μείωση φό-ρων και τελών (45,9%). Ταυτόχρονα, η κυβερνητική πολιτική για την αντιμετώπιση της ακρίβειας αξιολογείται ακόμα πιο αρνητικά από προηγούμενες χρονιές, γεγονός που αντανακλά τη συνεχι-ζόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών.
Η εικόνα που προκύπτει είναι εκείνη μιας κοινωνίας που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό έντονη οικονομική πίεση, με τους περισσότερους πολίτες να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις κα-θημερινές τους ανάγκες. Παρ’ ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις συγκρατημένης βελτίωσης, η διεύ-ρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων και η διαρκής αύξηση του κόστους ζωής διαμορφώνουν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Τα βασικά ευρήματα
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας εισοδήματος 2024 του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, που έγινε σε συνεργασία με την εταιρεία MARC σε δείγμα 1.201 νοικοκυριών, είναι τα εξής:
ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ
– Το 26,2% των νοικοκυριών δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε (30,7% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023).
– Το 21% των νοικοκυριών δήλωσε πως το εισόδημά του αυξήθηκε (17,1% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023), το οποίο αποτελεί το νέο υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί σε έρευνα εισοδήματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (από το 2011) – είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά εμφανούς ανόδου του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι το συνολικό τους εισόδημα αυξήθηκε.
– Το 52,6% των νοικοκυριών δήλωσε πως το εισόδημά του παρέμεινε σταθερό (51,6% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023).
– Συνεχίζεται η διεύρυνση των ανισοτήτων χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων συγκριτικά με τα υψηλότερα, με ηπιότερη όμως ένταση σε σχέση με το 2023.
– Το 28,3% (34,4% το 2023) των νοικοκυριών με εισόδημα έως 25.000 € δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε το 2023, έναντι 18,6% (10,5% το 2023) που δήλωσε ότι αυξήθηκε και 53% που δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό (50,1% % το 2022).
– Το 31,3% (22% το 2023) των νοικοκυριών με εισόδημα πάνω από 25.000 € δήλωσε πως το εισόδημά του αυξήθηκε, έναντι 16% (19,7% το 2023) που δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε και 52,7% (58,4% το 2023) που δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό.
– Με βάση τα ευρήματα της έρευνας, το 73,1% των νοικοκυριών δηλώνει ετήσιο εισόδημα έως 25.000 €, έναντι 20,3% που δηλώνει ετήσιο εισόδημα πάνω από 25.000 €.
Τα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 € αποτελούν το 9,5% του συνόλου των νοικοκυριών της έρευνας.
ΠΗΓΕΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
– Ο μισθός αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Το 50,4% δήλωσε ως κύρια πηγή εισοδήματος τον μισθό, το 36,2% τη σύνταξη, το 7,6% τα έσοδα/κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα και το 5,2% άλλη πηγή (επίδομα, ενοίκια κ.λπ.).
– Το 39,5% των νοικοκυριών δήλωσε ότι δεν έχει καμία επιπλέον πηγή εισοδήματος. Το 20,5% ανέφερε ως πρόσθετη πηγή τον μισθό, το 16,7% τη σύνταξη και το 14,2% εισόδημα από ενοίκια. Επιπλέον, το 6,9% υποστηρίζεται οικονομικά από συγγενείς, το 4,7% λαμβάνει έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ το 5,5% ανέφερε ως άλλη πηγή εισοδήματος κάποιο επίδομα, όπως ανεργίας ή αλληλεγγύης.
– Σημειώνεται ότι το 47,8% των νοικοκυριών με κύρια πηγή εισοδήματος τα έσοδα/κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ετήσιο εισόδημα έως 18.000 €. Το 53,5% αυτών των νοικοκυριών δεν έχει άλλη πηγή εισοδήματος, ποσοστό μειωμένο κατά 8,2% σε σχέση με το 2023. Το εύρημα αυτό υποδεικνύει ότι ένα μέρος των εν λόγω επιχειρηματιών έχει στραφεί και σε επιπλέον πηγές άντλησης εισοδήματος, πιθανά για να αντεπεξέλθει στην υψηλότερη φορολόγηση λόγω του νέου τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης.
ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ – ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ
– Τα ευρήματα δείχνουν οριακή βελτίωση στη μηνιαία επάρκεια εισοδήματος των νοικοκυριών, παραμένοντας όμως σε ιδιαίτερα δυσμενή επίπεδα, δεδομένου η έρευνα εισοδήματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ ότι κατέγραψε τα χειρότερα αποτελέσματα το 2023.
– Συγκεκριμένα, 6 στα 10 νοικοκυριά (60%) δήλωσαν ότι το μηνιαίο εισόδημά τους δεν επαρκεί για όλον το μήνα.
– Στο σύνολο των νοικοκυριών, το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί μεσοσταθμικά για 23 ημέρες, ενώ για τα νοικοκυριά που το εισόδημά τους τελειώνει πριν από το τέλος του μήνα (60%), αυτό επαρκεί μεσοσταθμικά για 19 ημέρες.
– Τα νοικοκυριά που βασίζονται στον μισθό πλήττονται περισσότερο, καθώς το 62% δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για όλο τον μήνα. Ακολουθούν τα συνταξιοδοτούμενα νοικοκυριά (57,3%), ενώ ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση των επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, από 42,8% το 2023 σε 53,3% το 2024, αποτυπώνοντας την επιδείνωση στον επιχειρηματικό τομέα.
– Πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά (81,6% το 2024, έναντι 84,8% για το 2023) δήλωσαν ότι δεν καταφέρνουν να αποταμιεύσουν.
– Οι 3 πρώτες κατηγορίες δαπανών για τις οποίες σταθερά τα νοικοκυριά συνεχίζουν να διαθέτουν τα περισσότερα χρήματα είναι: οι λογαριασμοί σπιτιού, τα είδη διατροφής, και η θέρμανση, ενώ και οι κατηγορίες δαπανών που αφορούν στην υγεία-φάρμακα και στη μετακίνηση αντιπροσωπεύουν, επίσης, σημαντικό τμήμα των δαπανών των νοικοκυριών.
ΒΙΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΑ
– Το 11,7% των νοικοκυριών δήλωσε ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για να καλύψουν ούτε τις βασικές του ανάγκες, εύρημα που καταδεικνύει πως υψηλό ποσοστό νοικοκυριών διαβιοί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
– Πάνω από 1 στα 2 νοικοκυριά (52,2%) δήλωσε πως χρειάζεται να κάνει περικοπές για να κα-λύψει τα αναγκαία.
– Από την άλλη μεριά, το 28,8% των νοικοκυριών δήλωσε ότι τα καταφέρνει χωρίς ιδιαίτερες δυ-σκολίες, ενώ μόλις το 6,3% των νοικοκυριών δήλωσε ότι ζει άνετα.
– Σχεδόν έξι στα δέκα νοικοκυριά (58,3%) εξακολουθούν είτε να μην μπορούν καθόλου να αντι-μετωπίσουν ένα έκτακτο, αλλά αναγκαίο, έξοδο της τάξης των 500€, είτε να το αντιμετωπίζουν με μεγάλη δυσκολία.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ
– Εκτίναξη του ποσοστού των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο καταγράφεται για το 2024, με το 28,9% να δηλώνει ότι έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Πρόκειται για μια αύξηση 7,2 ποσοστιαίων μονάδων συγκριτικά με το 2023 και ακόμα μεγαλύτερη συγκριτικά με τα τελευταία δέκα χρόνια.
– Το 15,9% των νοικοκυριών δηλώνει ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί (11,5% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023), και το 13% δηλώνει ότι οι οφειλές είναι ρυθμισμένες (10,2% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023).
– Διευρύνεται ο φόβος των νοικοκυριών ότι μπορεί να χάσουν το σπίτι τους λόγω οφειλών και το 2024. Ειδικότερα, το 16% (15,3%, 14,4% και 11,3% τα ποσοστά των ερευνών του 2023, 2022 και 2021, αντίστοιχα) των νοικοκυριών εξέφρασε τον φόβο απώλειας του ακινήτου λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο.
– Διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο στο 6,3% το ποσοστό των νοικοκυριών που δήλωσε πως το 2024 υπέστη δέσμευση ή κατάσχεση λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων λόγω οφειλών. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5,6% το 2023, 3,8% το 2022 και μόλις 0,8% το 2021.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΕΣ
– Το 64,9% και το 63,4% των νοικοκυριών δαπάνησαν το 2024 περισσότερα για λογαριασμούς σπιτιού και είδη διατροφής σε σχέση με το 2023, αντίστοιχα, ενώ το 41,9% και το 39,2% δαπάνησαν λιγότερα για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά) και ένδυση – υπόδηση, αντίστοιχα.
– Με την πάροδο του χρόνου (2019-2025) αυξάνεται σταθερά το ποσοστό των νοικοκυριών που καθυστερούν ή αδυνατούν να καλύψουν ιατρικά έξοδα (από 30,8% σε 36,1%), πληρωμή ρεύματος (από 18,1% σε 28,2%), θέρμανσης (από 12,4% σε 22,8%) και έξοδα εκπαίδευσης (από 9,1% σε 10,5%).
ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2025
– Ορατή βελτίωση στις προσδοκίες των νοικοκυριών της έρευνας για το 2025, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, σε κάθε όμως περίπτωση οι αρνητικές προσδοκίες παραμένουν υπέρτερες.
– Το 40,9% (από 53,7% στην προηγούμενη έρευνα) εκτιμά ότι θα χειροτερέψει η οικονομική του κατάσταση, το 38,8% (από 28,2%) ότι θα παραμείνει η ίδια και το 2025, ενώ το 17,5% (από 15,5%) εκτιμά ότι θα βελτιωθεί σε σχέση με το 2024.
EΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ
– Οι αυξήσεις των τιμών στα είδη διατροφής εξακολουθούν για δεύτερη χρονιά να επηρεάζουν περισσότερο την οικονομική κατάσταση της συντριπτικής πλειονότητας των νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, και το 2024 πάνω από 7 στα 10 νοικοκυριά (72,4%) δήλωσαν ότι οι αυξήσεις των τιμών στα τρόφιμα τα επηρέασαν περισσότερο σε βαθμό να αναγκαστούν να μειώσουν δαπάνες για άλλες ανάγκες.
– Καταλληλότερα μέτρα για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της ακρίβειας είναι η αύξηση μισθών και συντάξεων για το 69% των νοικοκυριών, ο έλεγχος των τιμών/αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας για το 52,7% και η μείωση των φόρων και τελών για το 45,9%.
– Η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών αξιολογεί τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας ως ανεπαρκή ή μάλλον ανεπαρκή (61% ανεπαρκή και 25,8% μάλλον ανεπαρκή), ενώ μόλις ένα στα δέκα νοικοκυριά εκφράζει σχετική ή απόλυτη ικανοποίηση για αυτά, με το 7,4% να τα χαρακτηρίζει μάλλον επαρκή και επαρκή μόλις το 3,6%.
– Η μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή αξιολόγησης της κυβέρνησης στο ζήτημα της αντιμετώπισης της ακρίβειας εντοπίζεται στα υψηλότερα εισοδήματα και συγκεκριμένα στα ετήσια οικογενειακά εισοδήματα που ξεπερνούν τις 30.000 €. Η αρνητική μετατόπιση αυτής της κατηγορίας νοικοκυριών ξεπερνά τις δέκα ποσοστιαίες μονάδες, καθώς το 84,1% χαρακτηρίζουν ανεπαρκείς ή μάλλον ανεπαρκείς τις κυβερνητικές πολιτικές αντιμετώπισης της ακρίβειας (70,2% το 2023) και μόλις το 14,4% τις χαρακτηρίζει επαρκείς ή μάλλον επαρκείς (26,7% το 2023).
Δείτε όλη την έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ
Πηγή: ot.gr
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις