Υπερυπολογιστής Δαίδαλος: Επένδυση στην AI με στόχο το brain regain και τις startups

Υπογράφηκε χθες στο Λαύριο η σύμβαση για την έναρξη υλοποίησης του υπερυπολογιστή Δαίδαλος και του Κέντρου Δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Μάλιστα, η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε στον κτήριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, ένας χώρος στον οποίο σήμερα κυριαρχεί η… σκουριά αλλά ο οποίος κουβαλά μπόλικη ιστορία.

Το συγκεκριμένο κτήριο, με εμβαδόν περίπου 1.500 τ.μ., χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και αποτέλεσε έναν από τους πρώτους ηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας στην Ελλάδα ενώ ιδιαίτερη είναι και η αρχιτεκτονική του αξία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική ανάπλαση αφορά 2 κτίρια, το κτίριο της Καμινείας και του παλαιού Πλινθοποιείου, τα οποία θα στεγάζουν όλες τις υποστηρικτικές υποδομές, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο, συνολικής έκτασης 3.000τ.μ..

Όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά κατά την τελετή υπογραφής της σύμβασης, η επιλογή του συγκεκριμένου χώρου έγινε βάσει τόσο της ιστορικής του αξίας όσο και της τεχνικής του σπουδαιότητας, συμβάλλοντας στην ανάδειξη της εξέλιξης της ελληνικής βιομηχανίας και επιστήμης.

Ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος αναμένεται να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις και να συμβάλει στην επιστροφή εξειδικευμένων Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του έργου, στο παρακείμενο κτίριο των πρώην Υποστέγων Καμινείας, εμβαδού περί τα 1450 τ.μ., θα εγκατασταθεί ο ενεργειακός σταθμός με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 6 MVA, που θα φροντίζει για την τροφοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα, το υδρόψυκτο σύστημα κλιματισμού που θα αξιοποιεί free cooling τεχνολογίες για τον περιορισμό της ανάγκης μηχανικής συμπίεσης στην ψύξη και την εφεδρική ηλεκτρική ισχύ μέσω Ηλεκτρογεννητριών.

Υπερυπολογιστής Δαίδαλος και επενδύσεις

Όπως τόνισε κατά την τελετή πριν την υπογραφή των συμβάσεων ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υπάρχοντα ελληνικό υπερυπολογιστή ARIS, με ισχύ 89 PetaFlops, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στα κορυφαία συστήματα παγκοσμίως.

Με αυτό το δεδομένο, ο υπερυπολογσιτής Δαίδαλος αποκτά τεράστια σημασία για την Ελλάδα, καθώς θα την τοποθετήσει στον πανευρωπαϊκό χάρτη των υποδομών ψηφιακής τεχνολογίας, της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας. Επιπρόσθετα, λόγω της τεράστιας υπολογιστικής του ισχύος θα είναι σε θέση να στηρίξει ερευνητικά έργα κρίσιμης σημασίας σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η εξατομικευμένη ιατρική, η μετεωρολογία, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων και η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων μεταφορών.

Επιπλέον, ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος αναμένεται να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις και συνεργασίες, να συμβάλει στην επιστροφή εξειδικευμένων Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας στον τομέα των προηγμένων τεχνολογιών.

Παράλληλα, η λειτουργία του θα έχει ευρύτερο κοινωνικό όφελος, καθώς θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την απορρόφηση εξειδικευμένου προσωπικού, προωθώντας τη γνώση και την καινοτομία. Ενδεικτικά, για την προετοιμασία του χώρου και του υπερυπολογιστή θα απασχοληθεί μία ομάδα αποτελούμενη από τουλάχιστον 200 εργαζόμενους στην εταιρεία MainSys, ενώ ήδη έχουν εμπλακεί 30 άτομα από την ΕΔΥΤΕ στη φάση σχεδιασμού. Επιπλέον κατά τη λειτουργία του υπερυπολογιστή, για την υποστήριξη και την αξιοποίησή του, απαιτούνται περισσότεροι από 50-60 εργαζόμενοι της ΕΔΥΤΕ.

Εκδήλωση από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την εκκίνηση του έργου “Εθνικός Υπερυπολογιστής “ΔΑΙΔΑΛΟΣ” και Κέντρο Δεδομένων στο ΤΠΠ Λαυρίου”, στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, Τετάρτη 26 Μαρτίου 2025. (ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)

Η χρηματοδότηση του Δαίδαλου

Το συνολικό κόστος του έργου (υπερυπολογιστής Δαίδαλος και Κέντρο Δεδομένων) είναι 58,9 εκατομμύρια ευρώ με την χρηματοδότηση να προέρχεται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ευρωπαϊκό οργανισμοό EuroHPC JU.

Το έργο κατακυρώθηκε έπειτα από δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό στην Hewlett Packard Enterprise με αντικείμενο την προμήθεια και την εγκατάσταση προηγμένου υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού, και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, με προϋπολογισμό 41 εκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Επίσης, μετά από δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό, κατακυρώθηκε στηνΜainSys η διαμόρφωση των ηλεκτρομηχανολογικών υποδομών και η διαμόρφωση νέου κέντρου δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου, με προϋπολογισμό 17,9 εκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Η επίσημη έναρξη του έργου AI Factories είναι η 1η Απριλίου 2025 και η διάρκειά υλοποίησης είναι 36 μήνες.

Στόχος είναι ο Φάρος να «συνδεθεί» με το οικοσύστημα καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων startups, μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ερευνητικών ιδρυμάτων και δημόσιων οργανισμών

Η σχέση Δαίδαλου, Φάρου και startups

Η υλοποίηση του υπερυπολογιστή Δαίδαλος είναι στενά συνδεδεμένη με το AI Factory Pharos, δηλαδή το εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης Φάρος, που στοχεύει στη δημιουργία ενός εθνικού οικοσυστήματος Τεχνητής Νοημοσύνης προάγοντας την καινοτομία και τη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών, επιχειρηματικών και δημόσιων φορέων.

Ο Φάρος εστιάζει στους τομείς της Υγείας, της Ελληνικής Γλώσσας και του Πολιτισμού, καθώς και της Βιώσιμης Ανάπτυξης, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ηθικά υπεύθυνων AI εφαρμογών.

Σε στενή συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις επιχειρήσεις και τους φορείς του δημόσιου τομέα, ο Φάρος θα υποστηρίξει την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και την εμπορική εκμετάλλευση καινοτόμων εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Επιπλέον, θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην επίλυση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων.

Επιπρόσθετα, το ελληνικό εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης στοχεύει να αποτελέσει κόμβο έρευνας και γνώσης και για την ευρύτερη γεωγραφική μας περιοχή, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε τεχνολογικό πόλο.

Ουσιαστικά ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής Δαίδαλος θα λειτουργήσει ως η υπολογιστική πλατφόρμα του AI Factory Pharos, προσφέροντας συνολικά υπολογιστική ισχύ 89 Pflops, εξασφαλίζοντας ένα σημαντικό ποσοστό αυτής για αποκλειστική χρήση από εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης. Λόγω αυτού θα διαθέτει σύγχρονες τεχνολογίες αποθήκευσης και η σύνδεση θα γίνει μέσω της ΕΔΥΤΕ και του RE-Cloud, με ταχύτητες έως 400Gbps.

Στόχος είναι ο Φάρος να «συνδεθεί» με το οικοσύστημα καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων startups, μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), ερευνητικών ιδρυμάτων και δημόσιων οργανισμών και να ενισχύσει την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων μέσω της αξιοποίησης υπολογιστικών πόρων και εργαλείων AI. Απώτερος στόχος βέβαια η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η συμβολή στην επιστροφή εξειδικευμένου προσωπικού στην Ελλάδα (brain regain).

Το AI Factory Pharos αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά την τεχνολογική αυτονομία της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μειώνοντας την εξάρτηση από τρίτες χώρες. Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 50% χρηματοδοτείται από την κοινή επιχείρηση EuroHPC JU και το υπόλοιπο 50% καλύπτεται από εθνικούς πόρους.