Έρευνα: Πώς διαμορφώνονται οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις από το 1974 έως το 2024

Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις τα τελευταία 50 χρόνια τέθηκαν στο επίκεντρο έρευνας που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που πραγματοποιείται στους Δελφούς 9 – 12 Απριλίου.

Η έρευνα αποτυπώνει το πώς βλέπει η ελληνική κοινωνία τις ΗΠΑ κατά την περίοδο 1974-2024. Η κα Ειρήνη Καραμούζη, Καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Σέφιλντ / Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας και η κα Λαμπρινή Ρόρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Πολιτικής Ανάλυσης του ΕΚΠΑ, αναφέρθηκαν τα ιστορικά «τραύματα», όπως η Δικτατορία και το Κυπριακό που αποτελούν και την «μήτρα» του αντιαμερικανισμού από το 1974, οι αμερικανικές βάσεις, η τρομοκρατία, η συνεχής βεβήλωση του αγάλματος του Χ. Τρουμαν, ο ρόλος της ελληνικής διασποράς, το Πολυτεχνείο.

Η έρευνα καταγράφει τα φαινόμενα αντιαμερικανισμού στις τάξεις της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και τις διακυμάνσεις του με τη βοήθεια παλαιότερων ερευνών. Όπως ανέφεραν οι καθηγήτριες, αποτυπώνοντας το συναίσθημα έναντι των ΗΠΑ, σε σχέση με τη σημασία του θέματος των ΗΠΑ, αποδεικνύεται ότι όσο λιγότερο συζητιέται στα κομματικά προγράμματα το θέμα, τόσο μειώνεται και η αρνητικότητα του συναισθήματος.

Όπως ανέφεραν, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ουσιαστικά τα κόμματα εξουσίας είναι φιλοαμερικανικά, ενώ το αντιαμερικανικό αίσθημα προέρχεται κυρίως από τα κόμματα της ακροαριστεράς. Όσον αφορά στην πρόσφατη ιστορία, κύρια θέματα είναι η εισβολή στο Ιρακ, ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και η αντίδραση της ακροαριστεράς απέναντι στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ την εποχή των Μνημονίων.

Όπως τόνισαν, το συναίσθημα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο από τις αρχές της δεκαετίας του 90’ μέχρι το 2008 είναι θετικό ως επί το πλείστον, ενώ με την έναρξη της κρίσης γίνεται ιδιαίτερα αρνητικό, μέχρι και το 2015, με τη μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ, όταν και πάλι το συναίσθημα αλλάζει προς το θετικό αν και τα κόμματα της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς, συνέχισαν να μιλούν αρνητικά και τη συγκεκριμένη περίοδο.

Αναλύθηκε ο φιλορωσισμός με τον αντιαμερικανισμό, και έγινε λόγος για σημαντική απόκλιση μεταξύ των δύο, με σαφώς φιλορωσικά αισθήματα αλλά και η στάση σε σχέση με την ΕΕ.

Μετά το 2008, παρατηρείται το εξής φαινόμενο:΄Οποιος ειναι αντι-ευρωπαίος είναι και αντι-αμερικανός και το αντίθετο. Συμπερασματικά, τόνισαν ότι παρατηρείται μία διακύμανση στην αποτύπωση του φαινομένου, σε σχέση με τον κοινοβουλευτικό λογο και την κοινή γνώμη.