Οι σκοτεινές και παραπλανητικές μέθοδοι των influencers που βλάπτουν σοβαρά την υγεία

Στη πολυσυζητημένη πλέον σειρά του Netflix, «Apple Cider Vinegar», βασισμένη στην αληθινή ιστορία της Αυστραλής influencer Belle Gibson, είναι σοκαριστικό το πώς κατάφερε να εξαπατήσει τους πάντες, ισχυριζόμενη ότι οι δικές της συνταγές γιάτρεψαν τον υποτιθέμενο καρκίνο της. Εξίσου σοκαριστική είναι και η ιστορία του χαρακτήρα της Milla Blake, εμπνευσμένος από την πραγματική ιστορία της Jess Ainscough, γνωστής ως «The Wellness Warrior». Η Ainscough διαγνώστηκε με επιθηλιοειδές σάρκωμα το 2008 και επέλεξε εναλλακτικές θεραπείες αντί της συμβατικής ιατρικής, καταγράφοντας την πορεία της μέσω του δημοφιλούς ιστολογίου της, του Facebook και του Twitter, χάνοντας τελικά τη μάχη το 2015.

Ο ρόλος των social media ήταν καθοριστικός και στις δύο περιπτώσεις, καθώς παραμένει μια σημαντική απορία: πόσο σημαντική ήταν -και είναι- πλέον η επιρροή τους τελικά σε ασθενείς που έψαχναν απεγνωσμένα ανακούφιση; Ένα μέρος αυτών των επιδράσεων, ειδικά όταν αφορούν τις επιλογές στην προληπτική υγεία, διερεύνησαν Αυστραλοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, αναδεικνύοντας αυτό το σημαντικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, οι influencers, ακόμα και όταν δεν λένε ψέματα για την κατάστασή τους, όπως η περίπτωση της Ainscough, δημιουργούν συναισθηματικές αφηγήσεις γύρω από την υγεία και συχνά «φοβίζουν» για να προωθήσουν αμφιλεγόμενες ιατρικές εξετάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τρόπους που είναι συντριπτικά παραπλανητικοί και παραλείπουν να αναφέρουν τις πιθανές βλάβες.

Οι ερευνητές ανέλυσαν πέντε εξετάσεις που συζητούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρά τα περιορισμένα στοιχεία για τα οφέλη τους σε γενικά υγιείς ανθρώπους και τις ανησυχίες για υπερδιάγνωση. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονταν οι σαρώσεις μαγνητικής τομογραφίας (MRI) πλήρους σώματος, οι γενετικές εξετάσεις που ισχυρίζονται ότι εντοπίζουν πρώιμα σημάδια 50 καρκίνων, οι εξετάσεις αίματος για τα επίπεδα τεστοστερόνης, το τεστ αντι-μυλλεριανής ορμόνης (AMH) ή «ωοθυλακιορρηξίας», το οποίο ερευνά τον αριθμό των ωαρίων μιας γυναίκας, και το τεστ μικροβιώματος του εντέρου.